တူေမာင္ညိဳ - ေက်ာင္းသားသပိတ္လႈပ္ရွားမႈထဲ မွ အေတြ႔အႀကံဳသင္ခန္းစာ ထုတ္ယူေရး
(မိုးမခ) ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၂၄။
လႈပ္ရွားမႈတစ္ခု (သပိတ္၊ဆႏၵျပမႈ၊တုိက္ပြဲ) ၿပီးစီးသြားတဲ့အခါ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔သင္ခန္းစာေတြထုတ္ယူၿပီးမိမိတုိ႔ကိုယ္မိမိတို႔ ပညာေပးျခင္းဟာ ပုိမိုျမင့္မားတဲ့၊ ႀကီးက်ယ္တဲ့တိုက္ပြဲနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားဆီသုိ႔ တက္လွမ္းႏုိင္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ႕နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ကိုေတာ့ အေဝးေရာက္ေက်ာင္းသားေဟာင္းတစ္ဦးရဲ႕ တစိတ္တပုိင္းနိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ အျဖစ္မွတ္ယူ သေဘာထားၾကေစလိုပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လႈပ္ရွားမႈမွာ၊တုိက္ပြဲမွာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ဦးေဆာင္ပါဝင္သူေတြက နိဂံုးခ်ဳပ္လုပ္တာသာလွ်င္ ပုိ၍နက္ရိႈင္း က်ယ္ျပန္႔ၿပီး ျပည့္စံုပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီနိဂံုးခ်ဳဳပ္ခ်က္ကို က်ေနာ္ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနပါတယ္။
က်ေနာ့္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ကို ေအာက္ပါအခ်က္ ၂ ခုအေပၚက အစျပဳထားပါတယ္။
၁။ ေက်ာင္းသားေတြႏုိင္တယ္
၂။ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အကန္႔အသတ္
၁။ ေက်ာင္းသားေတြႏုိင္တယ္
“ေက်ာင္းသားေတြႏုိင္တယ္ ”ဆုိတာကို က်ေနာ္က ႏွလံုးသားခံစားခ်က္၊ ဆႏၵသက္သက္နဲ႔ေျပာတာမဟုတ္ပါ။ ေအာက္ပါ အခုိင္အမာအခ်က္ ၂ ရပ္အေပၚကေန တိတိက်က်ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားသပိတ္က
- “ဒီမုိကေရစီ” အေရၿခံဳထားတဲ့ သိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရရဲ႕မ်က္ႏွာဖံုးကို ခြာခ်ၿပီး၊ ပင္ကိုယ္မူလျဖစ္တဲ့အၾကမ္းဖက္စစ္ဘီးလူရုပ္ ကိုဖြင့္ခ်ျပျခင္း
- “လမ္းမေပၚထြက္ၿပီးဆႏၵျပတာ- သပိတ္ေမွာက္တာ ေခတ္ကုန္သြားၿပီ” ဆုိတဲ့ ေမွာက္ေမွာက္မွားမွား ယံုတမ္းစကားကို လက္ေတြ႔လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ေက်ာင္းသားေတြကထိထိမိမိထုိးႏွက္ေခ်ဖ်က္ၿပီး ေခတ္မကုန္ေသးေၾကာင္း အထင္အရွားသက္ေသ ထူလိုက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
သိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔အစိုးရဟာ ေက်ာင္းသားသပိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ဘက္ေပါင္းစံု၊ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ အရွက္မဲ့ဆံုး၊အယုတ္မာဆံုး၊ အေကာက္က်စ္ဆုံး ၿဖိဳခြဲအၾကမ္းဖက္ခဲ့ပါတယ္။ “နန္းျမင့္ေတာင္ၾကား ေဖာက္ထြက္ေက်ာ္လႊားႏုိင္မႈ” ဟာ ခ်ီတက္ေနတဲ့ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြကိုသာကမက တျပည္လံုးရွိေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ ေအာင္စိတ္ရဲမာန္ကိုအညြန္႔တလူလူတက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္း သား ေတြရဲ႕တုိက္ပြဲဟာ ျပည္သူလူထုဝန္းရံပါဝင္လာတဲ့အခါ အခက္အခဲနဲ႔ အတားအဆီးကို ေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ တယ္ ဆုိတဲ့ အသိတရားကိုေလးနက္ခုိင္မာေစပါတယ္။ ဒီလိုေအာင္စိတ္နဲ႔ေအာင္မာန္နဲ႔ ျပည္သူေတြေပါင္းစပ္ပါဝင္လာေရးဆုိတဲ့ သတင္းစကား တျပည္လံုးကိုပ်ံ႕ႏွံ႔စိမ့္ဝင္သြားၿပီး လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီး၊ ေနာက္ထပ္ “၁၉၈၈ ဒီမုိကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီး” တစ္ရပ္ ထပ္မံျဖစ္ပြားလာ မွာကို သိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရက အေၾကာက္ႀကီးေၾကာက္သြားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ နန္းျမင့္မွာ ပရိယာယ္နဲ႔ ယာယီေနာက္ဆုတ္ေပးလိုက္ၿပီး လက္ပံတန္းမွာ အၾကမ္းဖက္ေခ်မႈန္းႏုိင္ဖို႔ သတ္ကြင္းျပင္ ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားအခ်င္းအခ်င္းအၾကား၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာအၾကား၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔မိဘအၾကား၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔ သံဃာအၾကား ဘက္ေပါင္းစံုေဒါင့္ေပါင္းစံုက ျမွဴဆြယ္မႈေတြ၊ သပ္ရိႈမႈေတြ၊ ေသြးခြဲမႈေတြနဲ႔ လွည့္စားပါေတာ့တယ္။
ဝန္ႀကီးဦးေအာင္မင္းနဲ႔ေတြ႔ဆံုေစၿပီး ဟန္ျပလိုက္ေလ်ာမႈေတြကုိ ေပါေပါေလာေလာေပးၿပီး လွည့္စားအယံုသြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ေက်ာင္းသား/သူေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က “သမုိင္းဝင္ေတြ႔ဆံုမႈ” လို႔ပင္ ထင္မွတ္မွားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ထုနဲ႔ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ တစတစပ်ံ႕ႏွံ႔စိမ့္ဝင္လာၿပီျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားလႈပ္ ရွားမႈရဲ႕ အညြန္႔နဲ႔အရွိန္အဟုန္ကို အခ်ိန္ဆြဲရုိက္ခ်ိဳးၿပီးလက္ပံတန္းမွာအၾကမ္းဖက္ႏုိင္ေစဖုိ႔ ပရိယာယ္ဆင္ခဲ့တာပဲျဖစ္တယ္ဆုိတာ အခုခ်ိန္ မွာေတာ့ လယ္ျပင္မွာဆင္သြားသလို ထင္ရွားေနခဲ့ပါၿပီ။
လွည့္စားမႈနဲ႔အၾကမ္းဖက္မႈကို ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရ၊ႀကံ့ဖြံ႔လႊတ္ေတာ္၊ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ပညာေရးဝန္ႀကီး ဌာန၊ အလိုေတာ္ရိ ဘုန္းႀကီးမ်ား၊ အစုိးရပုိင္သတင္းစာ၊ ရုပ္သံ စသျဖင့္ ကြက္ျပည့္နင္းၿပီး လုပ္ႀကံသြားခဲ့ၾကတာပါ။
တစ္ဖက္ကလည္းေက်ာင္းသာားသပိတ္ခ်ီတက္ရာ ၿမိဳ႕တုိင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းကေန ပုဒ္မမ်ိဳးစံုတပ္ၿပီးတားဆီးမႈေတြ၊ ၿခိမ္း ေခ်ာက္မႈေတြ၊ေက်ာင္းသားအသြင္ေထာက္လွမ္းေရးထည့္ၿပီးၿဖိဳခြဲမႈေတြလည္း မ်ိဳးစံုေအာင္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၈ အေရးအခင္း လိုအျဖစ္မခံႏုိင္ဘူး၊ ရန္ကုန္ခ်ီတက္တာမခံဘူးဆုိတဲ့ သေဘာထားကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးကေန တဆင့္ လည္း ႀကိမ္းဝါးၿပီးလက္ေတြ႔မွာလည္း အၾကမ္းဖက္ဟန္႔တားခဲ့ပါတယ္။
မတ္လ ၅ ရက္ေန႔၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ အစိုးရကေကၽြးေမြးထားတဲ့ ေတေလဂ်ပုိးေတြကို တာဝန္လက္ပတ္နီပတ္ေပးၿပီး ပြဲဦးထြက္ အၾကမ္းဖက္ေစခဲ့ပါတယ္။ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔မွာေတာ့ လက္ပံတန္းမွာ သပိတ္ကို ခြင့္ျပဳသေယာင္လွည့္စားေျပာဆို အၾကမ္းဖက္မႈကို လူမဆန္ဆံုးျပဳမူခဲ့ပါတယ္။ (EU) သင္တန္းဆင္းရဲမ်ားဟာ စာေတြ႕သင္ခန္းစာမ်ားကို လက္ပံတန္းမွာ မီးကုန္ယမ္းကုန္ လက္ေတြ႔အသုံး ခ်ပါေတာ့တယ္။ အရက္ကိုးေမာင္းတုိက္ထားတဲ့ နာဠာဂီရိဆင္ဆုိးလို အညွိဳးအာဃာတႀကီးစြာနဲ႔ လက္နက္မဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ရိုက္ႏွက္ပါေတာ့တယ္။ အထက္ကေပးထားတဲ့အမိန္႔အတုိင္း မိုက္မုိက္ကန္းကန္းလုပ္ပါေတာ့တယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားကိုပင္ အညွိဳးတႀကီးထုႏွက္ဖ်က္ဆီးေနတာ၊ ေအးေအးေဆးေဆးအဖမ္းခံသူမ်ားကို ဝုိင္းဝန္းရုိက္ႏွက္ေနတာေတြကို တျပည္လံုး တကမၻာလံုးက ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
ဒီလို မုိက္မုိက္ကန္းကန္းအၾကမ္းဖက္ရမ္းကားတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး “ေက်ာင္းသားေတြဘက္က စရိုက္လို႔ ရုိက္ရတာပါ” ႀက့ံဖြံ႔ အစုိးရ သမၼတဦးသိန္းစိန္က အရွက္အမဲ့ဆံုး၊ ေျဗာင္အက်ဆံုးကာကြယ္ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ ဒီလိုအျပဳအမူေတြ၊ ဒီလိုအေျပာအဆိုေတြ က သိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရရဲ႕ပင္ကိုယ္ဗီဇရုပ္ကို တကမၻာလံုး၊ တျပည္လံုးသိေအာင္ေဖာ္ထုတ္ျပသသြားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ ႏုိင္တယ္။
၂။ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕အကန္႔အသတ္
သဘာဝက်စြာပဲ၊ အာဏာရအုပ္စိုးသူရဲ႕ဘက္ေပါင္းစံုလက္ဦးမႈရွိေနတဲ့ အေနအထားေအာက္မွာ ဆႏၵျပပြဲလုပ္ရတာ၊ သပိတ္ တိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲရတာမွာ မုခ်ပဲ အကန္႔အသတ္ေတြရွိပါတယ္။
ဒီအကန္႔အသတ္ေတြကို ပိုတြက္ၿပီးမလႈပ္ရွားဝ့ံတာ၊ အစိုးရကလိုက္ေလ်ာေနၿပီဆုိၿပီး (ဆႏၵျပတာ/သပိတ္ေမွာက္တာ ေခတ္ ကုန္ေနၿပီဆိုၿပီး) အညံ့ခံအေလ်ာ့ေပးတဲ့ စိတ္ဓါတ္မ်ိဳး ကို ဆန႔္က်င္ရမွာျဖစ္သလုိ။ဒီလိုအကန္႔အသတ္ေတြကိုေလွ်ာ့တြက္ၿပီး မိမိ အင္အား ကို လုိတာထက္ပုိၿပီးတြက္ဆတဲ့ အရဲစြန္႔မႈမ်ိဳးဟာလည္း မသင့္ေတာ္ပါ။
ဒါေၾကာင့္ အာဏာအုပ္စိုးသူကို တပြဲခ်င္း၊ တလွမ္းခ်င္းဆန္႔က်င္ၾကရတဲ့ ဆႏၵျပပြဲ၊ သပိတ္တုိက္ပြဲေတြကို ဆင္ႏႊဲၾကရာမွာ ခိုင္လံု တဲ့အေၾကာင္းအက်ိဳးရွိရမယ္၊ အက်ိဳးအျမတ္ရွိရမယ္၊ အကန္႔အသတ္ရွိရမယ္ဆုိတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ အစဥ္ကိုက္ညီဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားသပိတ္ရဲ႕အကန္႔အသတ္ကို ေက်ာင္းသားသပိတ္ရဲ႕လက္ေတြ႔ေတာင္းဆိုမႈေႂကြးေၾကာ္သံေတြက ျပ႒ာန္းပါတယ္။ ပညာေရးဥပေဒျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆုိတဲ့ေတာင္းဆုိခ်က္ေအာက္မွာ အလုပ္သမားလယ္သမားျပည္သူေတြ တိုက္ရုိက္ပူးေပါင္း ပါဝင္လာဖို႔ အကန္႔အသတ္ရွိပါတယ္။ မိဘျပည္သူမ်ားကေတာ့ မိမိသားသမီးေတြရဲ႕ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္တဲ့ ေတာင္းဆိုမႈကို ေဘးမွ၊ေရွ႕မွဝန္းရံျခင္း ျဖင့္ပူးေပါင္းပါဝင္လာပါတယ္။ ဒါကလည္း အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ပါဝင္လာဖို႔ တျပည္လံုးလကၡဏာေဆာင္တဲ့၊ အေထြေထြသပိတ္အထိ ျဖစ္ေပၚ လာဖုိ႔ဆုိတာမွာ အခ်ိန္အရ၊ ျပင္ဆင္မႈအရ အကန္႔အသတ္ေတြရွိၿမဲရွိေနပါတယ္။
ေနာက္အကန္႔အသတ္တစ္ခုက အဆင့္ဆင့္ခ်ီတက္လာရမႈပါပဲ။
ဒီမွာလည္း သပိတ္ျဖတ္သန္းခ်ီတက္ရာ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားရွိ လူငယ္ေက်ာင္းသားမ်ား၊ မိဘျပည္သူမ်ားကို လႈံ႔ေဆာ္စည္းရံုးႏိုင္သလို၊ အျခားတစ္ဖက္မွလည္း အာဏာရအုပ္စုိးသူအတြက္ စိတ္ႀကိဳက္ျဖတ္ေတာက္၊ ဟန္႔တား၊ အၾကမ္းဖက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္အေရးသာမႈ ရရွိေစပါ တယ္။
အကန္႔အသတ္ေတြၾကားက တုိက္ပြဲဆင္ရတဲ့အတြက္ ေအာင္ပြဲကိုလည္း တခြင္တျပည္လံုးေအာင္ပြဲႀကီးအျဖစ္ေမွ်ာ္မွန္းတာဟာ လက္ေတြ႔နဲ႔မကိုက္ညီႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေဆာင္မႈ၊ ျပင္ဆင္မႈ၊ စည္းရံုးမႈ၊ စုဖြဲ႔မႈ၊ အခ်ိန္ကိုက္မႈ၊ တိုက္ပြဲတြင္းဆက္သြယ္မႈ စတဲ့ ဘက္ ေပါင္းစံုကေန နိဂံုးခ်ဳပ္မႈေတြကို ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေတြလုပ္ႏုိင္ဖို႔ က်ေနာ္လက္လွမ္းမမီပါ။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားဟာ အေဝးေရာက္ေက်ာင္းသားေဟာင္းတစ္ဦးရဲ႕ အေဝးျမင္နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ တစိတ္တေဒသမွ်သာျဖစ္ပါ တယ္။ လႊမ္းၿခံဳမႈရွိတဲ့ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ကိုေတာ့ အဓိကပါဝင္သူမ်ားကသာ နိဂံုးခ်ဳပ္သင္ခန္းစာထုတ္ယူႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို စြဲခ်က္တင္၊ ရံုးထုတ္တာ၊ ဝရမ္းေျပးေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ေတြကို ဖမ္းဆီးရမိတာ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြအေပၚပုဒ္မေတြ တသီတတန္းႀကီးတပ္ေနတာ၊ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္ခ်မွတ္ေနတာ၊ ေက်ာင္းသူမိန္းကေလးေတြကို လက္ထိပ္ခပ္တာ၊ အာမခံမေပးတာ စတဲ့အခ်က္ေတြက သိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရရဲ႕ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ အေပၚထားတဲ့အညွိဳးအာဃာတႀကီးမႈနဲ႔မုိက္လံုးႀကီးမႈကိုအထင္အရွားသက္ေသျပသေနပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြ ဘက္ကဘယ္ေတာ့မွ မရံႈးဘဲ။ အုပ္စုိးသူဘက္ကသာ ရႈံးၿပီးရင္း ရႈံးေနပါ လိမ့္မယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြဟာ သူတို႔ေခတ္ရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈအတိုင္း ေခတ္ဝန္ကို ထမ္းၿပီးေခတ္လမ္းကုိ ရဲရဲဝံ့ဝ့ံေလွ်ာက္လွမ္းေန ၾကလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေအာင္ပြဲဟာ ေက်ာင္းသားျပည္သူေတြအတြက္ျဖစ္တယ္။ ေအာင္ပြဲဆက္ဆက္ခံၾကပါဦးစုိ႔။
(ဓာတ္ပုံ - ရန္ေနာင္(ဗိုလ္တေထာင္)။ ဧျပီ ၂၃၊ လက္ပတန္းတရားရုံးေရွ႔က မတရားဖမ္းဆီးခံ ေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ား)