ၿငိမ္းခ်မ္းေအး - သဒၶါ ဆြမ္းလား ... ဘယ ဆြမ္းလား ...
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၄
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၄
(၂၀၁၄) ခုႏွစ္ အတြက္ အမည္းစက္ႀကီး တခု အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္သြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ဟာ ႏွစ္လည္ ဇူလိုင္ လဆန္း မႏၱေလး မွာ လူေသသည့္ အထိ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳး/ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္း ပါ။ တိုင္းျပည္ မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဒီ လူမ်ိဳး ဘာသာ ဆက္စပ္ ေသြးထိုးမႈ၊ အျမင္မၾကည္လင္မႈ အမုန္း ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရး ပေယာဂ ဘယ္ေလာက္ ပါ တယ္ ပဲ ဆိုဆို မႏၱေလး လို ေရွး ပေဒသရာဇ္ မင္း ေနျပည္ေတာ္ လက္ထက္ ကတည္းက လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ စံု ခ်စ္ၾကည္ ဥမကြဲ သိုက္မပ်က္ ေနလာခဲ့တဲ့ ေနရာမ်ိဳး ရဲ႕ သမမွ်တမႈ ဓေလ့ ကို ပါ ထိပါး လာျခင္းဟာ တိုင္းျပည္မွာ လူမ်ိဳး မတူ၊ ဘာသာ မတူ သူ ၾကား ထားရွိတဲ့ အျမင္ အမုန္းတရား ေတြဟာ ႀကီးထြားလာခဲ့ၿပီ ဆိုတာကို ျပေနပါတယ္။
ဒီအတြက္ အမုန္းတရား ကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ရာ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဝိုင္းဝန္း ႀကိဳးစား အစီအစဥ္မ်ိဳးစံုခ် ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ ဒီထဲက တခု က ေတာ့ အလွဴ ပြဲ ေတြပါ။ အခုႏွစ္ပိုင္း ပဋိပကၡေတြ မ်ားလာေတာ့ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာ ဗမာႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ ဆက္စပ္ အလွဴပြဲ သတင္းေတြ ခပ္စိပ္စိပ္ ဖတ္လာရတယ္။ ဗမာမြတ္ဆလင္ေတြက ဝါကၽြတ္ အီဒ္ ပြဲေတာ္ အထိမ္းအမွတ္လို၊ ဗုဒၶ ဘာသာ အခါႀကီး ရက္ႀကီး လို မ်ိဳးေတြမွာ သံဃာေတာ္ေတြကို ဆြမ္းကပ္ ကုသိုလ္ျပဳရင္း ေလးစား ခ်စ္ၾကည္ သမႈ ကို ျပၾကတယ္။
လူမ်ိဳး/ဘာသာ ေနာက္ခံ အဖြဲ႕အစည္းစံုဟာ ဘာသာေရး ဆက္စပ္ အလွဴတင္ မက၊ အျခား ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳး စည္ပင္သာယာေရး လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြ အတူတကြ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္လာ ၾကတာလည္း အေကာင္းအေနနဲ႔ ေတြ႕ရတယ္။ ေဟာေျပာပြဲ တခ်ိဳ႕မွာ ဗမာ မြတ္ဆလင္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖိတ္မႏၱကျပဳ ညီညြတ္ ခ်စ္ၾကည္ေရး တရား ေဟာခိုင္းၾကတာလည္း ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ တိုးတက္မႈ အျဖစ္ ျမင္ရတယ္။
တဖက္မွာလည္း အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ ဆိုရင္ စင္ေပၚတက္ စကားမေျပာ မေဟာရဘူး ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး အထိ ဦးပဥၥင္း တခ်ိဳ႕နဲ႔ လူပုဂိၢဳလ္ တခ်ိဳ႕ ကန္႔ကြက္ျခင္းလို သေဘာထား ေသးသိမ္ အျမင္ က်ဥ္းေျမာင္းမႈမ်ားကလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျမင္ေနရေသးတယ္။ အဓိက အေၾကာင္းျပၾကတာကေတာ့ ဘာသာျခား၊ လူမ်ိဳးျခားေတြ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ ကို ေနရာေပး စင္ေပၚ မတင္ရဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာပါ။ ဒီမွာ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိတာမွန္ေပသည့္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ ကြဲ တာနဲ႔ တိုင္းျပည္မွာ အိမ္ခံ ဇာတိ မဟုတ္ ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ ဟာ လူအမ်ားၾကားမွာ က်ယ္ျပန္႔ ေနျခင္းဟာ ျငင္းမရပါ။ သီလ ျပည့္စံု ၾသဇာႀကီး ရွိတဲ့ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕ေတာင္ ဒီလို သေဘာ ႏႈတ္က ဖြင့္ဟ တတ္ပါတယ္။
ဒီလို အေျခခံ အျမင္ မွာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မတူ တာေၾကာင့္ အိမ္သည္ အျဖစ္ လက္ခံလိုစိတ္ မဲ့ ေနၿပီ ဆိုရင္ ဘာသာစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ၊ အလွဴ ပြဲ ေတြ ဟာ အက်ိဳး ရွိသင့္သေလာက္ မရွိႏိုင္၊ အလံုးစံု အမုန္းတရား ေတြ ကို ေခ်ဖ်က္ ႏိုင္ဖို႔ အားနည္းေနဦးမွာပါ။
အမွန္ ျမင္ႏိုင္ရမယ့္ အခ်က္က တိုင္းျပည္မွာ မွီတင္းေနထိုင္ေနသူ လူမ်ိဳးကြဲ၊ ဘာသာျခား ခရစ္ယာန္၊ မြတ္ဆလင္၊ ဟိႏၵိဴ၊ ဘာသာရွိ၊ ဘာသာမဲ့၊ လူမ်ိဳးစံု ႏိုင္ငံသား အားလံုး ရဲ႕ အိမ္ဟာ ဒီ ႏိုင္ငံ တခုတည္းရယ္ ဆိုတာကိုပါ။ အခု ျဖစ္ေနတဲ့ အဓိက ျပႆနာ က လတ္တေလာ အေျခခ် ေနထိုင္သူမ်ားနဲ႔ ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ပါ။ ဒီ တိုင္းျပည္မွာ ႏွစ္ရာခ်ီ အေျခခ် ေနထိုင္ ေနၾကသူ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုးမည္းသုတ္ အမုန္းပြားခ်င္ေနၾကတာပါ။
အခု (၂၀၁၄) ခု ရဲ႕ အႀကီးဆံုး ပဋိပကၡ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလး ကိုပဲ ဥပမာ ၾကည့္ပါ။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မတူတာနဲ႔ ဓား တယမ္းယမ္း၊ တုတ္တျပက္ျပက္ သတ္ခ်င္ ျဖတ္ခ်င္ မီးရိႈ႕ခ်င္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူအုပ္ႀကီး ေနာက္ခံ ဟာ တကယ့္ မႏၱေလး ပံုရိပ္ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ပါ။
မႏၱေလး (၁၈၅၇ တည္) ဟာ ပထဝီ ေဒသ အေနအထား အရ အခ်က္အခ်ာ က်တဲ့ ေနရာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စတင္ တည္ေထာင္စဥ္ ကာလ (၁၉) ရာစုမွာကတည္းက လူမ်ိဳး၊ ဘာသာစံု မွီတင္းေနထိုင္ခဲ့ျခင္းနဲ႔ အတူ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ရဲ႕ ထိပ္တန္း အယူဝါဒ ယဥ္ေက်းမႈ စံု ထြန္းကားရာ မင္းေနျပည္ေတာ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရခိုင္၊ ယိုးဒယား၊ လင္္းဇင္း၊ အိႏၵိယ၊ ကသည္း၊ မဏိပူ၊ တရုတ္၊ ပန္းေသး၊ အာရပ္၊ ပါရွန္၊ ဖာရာစီ၊ ပသီ၊ မဟာေမဒင္၊ ဖရန္းစစ္၊ ပူတေက၊ အီတာလ်ံ၊ အဂၤလိပ္၊ ဂ်ဴး၊ အာေမးနီးယန္း အစရွိတဲ့ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ စံု ၿမိဳ႕တည္ နန္းတည္ကတည္းက အတူတကြ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာပါ။
ဒီသေဘာဟာ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ရဲ႕ ဗဟုဝါဒ ထြန္းကားရာ ဓေလ့ေကာင္း တခုလို႔လည္း ဆိုႏိုင္တယ္။ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ တည္ေထာင္သူ အေလာင္းဘုရား (နန္းစံ ၁၇၅၂-၁၇၆၀) ေခတ္ကတည္းက ဗမာ မြတ္ဆလင္ေတြလို လူနည္းစုဝင္မ်ားဟာ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကြဲျပားေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးရာေတြမွာ ေနရာရခဲ့တယ္။ ဆ႒မေျမာက္ မင္းဆက္ ဘိုးေတာ္ဘုရား/ဗဒံုမင္း (နန္းစံ ၁၇၈၂-၁၈၁၉) လက္ထက္မွာ ဗမာမြတ္ဆလင္ ေတြကို မင္းျပန္တမ္းေတြမွာ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၿပီး ဗမာမြတ္ဆလင္ ဆက္စပ္ အခ်င္းႀကီး အခ်င္းငယ္ မ်ား ေျဖရွင္းဖို႔ရာ သီးသန္႔ တရားေရးရာ ဝန္ႀကီး ရာထူးမ်ား ခန္႔အပ္ေပးခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယ စစ္ပြဲ (၁၈၅၂-၁၈၅၃) မွာ ဗမာမြတ္ဆလင္ေတြ တိုင္းျပည္ကို စြမ္းစြမ္းတမံ ကာကြယ္ခဲ့တယ္။
မႏၱေလး ရတနာပံုေခတ္ မွာ မင္းတုန္းမင္း (နန္းစံ ၁၈၅၃-၁၈၇၈) ဟာ မြတ္ဆလင္မ်ား အတြက္ သာသနိက အေဆာက္အအံုမ်ား၊ လူေနရပ္ကြက္ ေျမေနရာမ်ား (ဥပမာ - ကြမ္းရိုးတန္း၊ ပန္းေသးတန္း၊ ကုလားပ်ိဳရပ္ အစရွိသလို) သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဗမာမြတ္ဆလင္ စစ္မႈထမ္း တပ္ သီးသန္႔ ရွိတယ္။ ဗမာ မြတ္ဆလင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာထူးႀကီးမ်ား ရခဲ့တယ္။
မင္းတုန္းမင္း ဟာ ဘာသာတရား ကိုင္းရိႈင္းလွၿပီး ဗုဒၶသာသနာ စည္ပင္ထြန္းကားေအာင္ အထူး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ဗုဒၶဝါဒီ ပီပီ ဘာသာစြဲ မႀကီးဘဲ မင္းမႈထမ္း ဘာသာ လူမ်ိဳး ကြဲမ်ား၊ ကုန္သည္ စီးပြားလာေရာက္ ျပဳသူ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား နဲ႔ သာသနာျပဳမ်ား၊ သံတမန္မ်ား အားလံုးကို ခရစ္ယာန္၊ မြတ္ဆလင္၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဥေရာပ မခြဲ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္၊ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး ဓေလ့ က်င့္သံုးခြင့္ ေပးခဲ့တယ္။ မင္းမႈထမ္း ဗမာမြတ္ဆလင္မ်ား အေရွ႕အလယ္ပိုင္း မကၠာ အရပ္ ကို သာသာနာ ခရီး ထြက္ႏိုင္ဖို႔ရာ အကူအညီ ေပးခဲ့တယ္။
ဗမာမြတ္ဆလင္မ်ားကလည္း ကုန္းေဘာင္မင္း အဆက္ဆက္ တိုင္းျပည္ ကို သစၥာရွိရွိ စစ္မႈထမ္းျခင္း၊ ကုန္သည္၊ စီးပြားျပဳ အခြန္ထမ္း ျခင္းျဖင့္ ျပန္လည္ တာဝန္ ေက်ပြန္ခဲ့တယ္။ မင္းတုန္းမင္း (၁၈၀၈-၁၈၇၈) နဲ႔ ကေနာင္မင္းသား (၁၈၂၀-၁၈၆၆) ေရႊဘို ထြက္ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္း (နန္းစံ ၁၈၄၆-၁၈၅၃) ကို ပုန္ကန္စဥ္ကတည္းက ေနာက္လိုက္ ကၽြန္ယံု အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူေတြထဲမွာ ဦးဘိုး၊ ဦးရြဲ အစရွိတဲ့ ဗမာမြတ္ဆလင္မ်ား အမ်ားအျပား ပါဝင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး မင္းဆက္ သီေပါမင္း (နန္းစံ ၁၈၇၈-၁၈၈၅) လက္ထက္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ တတိယစစ္ပြဲ မင္းလွခံတပ္ တိုက္ပြဲလိုမ်ိဳးေတြမွာ ဗမာမြတ္ဆလင္ အေျမာက္တပ္၊ ေျခလ်င္တပ္မ်ား ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ အစြမ္းျပခဲ့ၾကတယ္။
အလားတူ ပဲ တရုတ္အမ်ိဳးသားမ်ား၊ ဥေရာပ အႏြယ္မ်ားလို အျခား လူမ်ိဳးျခား အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ား ဟာ မင္းမႈထမ္း၊ ကုန္သည္ ပြဲစား၊ သာသနာေရး၊ ပညာေရး ဝန္ထမ္းမ်ား အျဖစ္ ကုန္ေဘာ္ေခတ္မွာ တိုင္းျပည္ အက်ိဳးျပဳခဲ့ၾကတယ္။
(စကားခ်ပ္ - သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားအတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ ရည္ညႊန္းပါ က်မ္းမ်ား မွာ အက်ယ္ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။)
မႏၱေလး မြတ္ဆလင္ အမ်ိဳးသမီး တဦး ဆြမ္းေလာင္းလွဴ ေနပံု။ ဓာတ္ပံု - ဆရာ သိန္းသန္းဦး (မႏၱေလး)
(ဒီလို မႏၱေလး မြတ္ဆလင္ အိမ္ေတြမွာ ဆြမ္းခံ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ရွိတာဟာ
အဘိုးအဘြားမ်ား လက္ထက္ ကတည္းက အစဥ္အလာပါ။)
(ဒီလို မႏၱေလး မြတ္ဆလင္ အိမ္ေတြမွာ ဆြမ္းခံ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ရွိတာဟာ
အဘိုးအဘြားမ်ား လက္ထက္ ကတည္းက အစဥ္အလာပါ။)
မႏၱေလး ရဲ႕ သမိုင္းပံုရိပ္ အစစ္အမွန္ က အဲဒီလို ပါ။ ဗမာ့ သမိုင္း လာခဲ့ရာ ကလည္း အဲဒီလိုပါ။ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ စိတ္ လမ္းေၾကာင္းတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ဆိုး ရာစုဝက္ေက်ာ္ လႊမ္းမိုးခံရၿပီးခ်ိန္ အခု မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ လူမ်ိဳး/ဘာသာ အဓိကရုဏ္းေတြ မႏၱေလး လို ၿမိဳ႕မွာ အထိ ဝမ္းနည္းဖြယ္ ျမင္ခဲ့ရသလို အခု ဗမာမြတ္ဆလင္မ်ားက ဗုဒၶသံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းကပ္ျခင္းလို ကိစၥမ်ိဳးကို အေရးတယူ လုပ္၊ သတင္းေတာင္ ျဖစ္ေနရတယ္။ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေခါင္းစီး နဲ႔ မျဖစ္မေန သေဘာ လုပ္ျပေနရတယ္။
တကယ္ေတာ့ မႏၱေလး ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း (၁၅၇) ႏွစ္ သမိုင္းမွာ ဗမာ မြတ္ဆလင္ ေတြ အပါအဝင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ ကြဲ အားလံုးဟာ ျမန္မာ့ရိုးရာ ပြဲေတာ္မ်ား၊ ကထိန္၊ ရွင္ျပဳ လို ဗုဒၶ ဘာသာ ဆက္စပ္ ဓေလ့မ်ားကို ျမန္မာမ်ားနည္းတူ အင္တိုက္အားတိုက္ ပါဝင္ခဲ့ကာ အလွဴဒါန ျပဳ၊ ကုသိုလ္ ေဝမွ် ယူၾကတာ ထံုးစံပါ။ လူမ်ိဳး ဘာသာအေျချပဳ ဓေလ့ သေဘာ မဟုတ္ဘဲ၊ “ေဒသ ဓေလ့” အေနနဲ႔ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကတည္းက အစဥ္မျပတ္ တည္ရွိလာခဲ့တာပါ။ မႏၱေလး မြတ္ဆလင္မ်ား ဘုန္းႀကီး ဆြမ္းကပ္ျခင္းဟာ အထူးအဆန္း မဟုတ္၊ မႏၱေလး ဓေလ့၊ မႏၱေလး ထံုး ျဖစ္သလို ဗမာ သမိုင္းရဲ႕ မတူကြဲျပားျခားနား ယဥ္ေက်းမႈမ်ား သမညီညြတ္ မွ်တ ဗဟုဝါဒ ထြန္းကားခဲ့ျခင္း ျပယုဂ္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင့္ ဗမာ မြတ္ဆလင္မ်ား ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာ ရဲ႕ ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ အဓိက မ႑ိဳင္ႀကီး (၅) ခု မွာ အလွဴဒါန ျပဳျခင္း တခု ပါၿပီး ေငြေၾကးခိုင္လံုသူ မြတ္ဆလင္မ်ား မျဖစ္မေန လိုက္နာ က်င့္သံုးရမယ့္ က်င့္ဝတ္တာဝန္လည္း ျဖစ္တယ္။ စုေဆာင္းေငြရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ ကို ပံုမွန္ ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲေနရမယ္ ဆိုတာ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျပ႒ာန္း ထားတယ္။ တတ္ႏိုင္သူမ်ား အေနနဲ႔ ျပ႒ာန္းခ်က္ျပင္ပ အလွဴမ်ိဳးစံုကို လိုအပ္ေနသူမ်ား အတြက္ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး မခြဲ ျပဳလုပ္အပ္တယ္လို႔လည္း လမ္းညႊန္ထားတယ္။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလိုပဲ အစၥလာမ္ ဗမာမြတ္ဆလင္ မ်ားဟာ အလွဴေရစက္ လက္နဲ႔မကြာ အျမဲ ရွိၾကတယ္။
ဒီလိုေနာက္ခံမွာ အခု ဗမာ မြတ္ဆလင္မ်ား ေခါင္းစဥ္ေတြ ေအာက္မွာ လုပ္ျပေနရတဲ့ အလွဴဒါန ျပဳ ဆြမ္းကပ္ျခင္းမ်ိဳးဟာ ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ အစဥ္အလာ တခု အရပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မခြဲ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီ စိတ္ အခံ အျပည့္နဲ႔ သဒၶါ တရား ထက္သန္စြာ လွဴဒါန္း ကုသိုလ္ယူတာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာစိတ္ ျပင္းထန္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္တခ်ိဳ႕ ႀကိမ္းဝါး ေဟာၾကားခဲ့ဖူးတဲ့ “မႏၱေလးက မြတ္ဆလင္မ်ား ေနစရာ၊ စားစရာ မရွိေအာင္ လုပ္ျပမယ္” ဆိုတဲ့ အမုန္းစကား ေျခာက္လွန္႔မႈေတြရဲ႕ ရလဒ္ ေဘးဥပဒ္ ကင္းရွင္းလိုတာေၾကာင့္ အႏွာင္အဖြဲ႕ နဲ႔ ျပဳလုပ္ရတဲ့ “ဘယ ဆြမ္း” မျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
တိုင္းျပည္မွာ ရာစုႏွစ္ခ်ီ တည္ရွိလာခဲ့တဲ့ ခ်စ္ၾကည္ေရး အစဥ္အလာ မပ်က္တဲ့ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ ျပဳပြဲ သန္႔သန္႔ ေလးပဲ ျဖစ္ေစရပါမယ္။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ အေျခခံ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ထြန္းကား က်ယ္ျပန္႔လာျခင္းေၾကာင့္ လူနည္းစု အုပ္စုဝင္မ်ား စိတ္မလံုျခံဳမႈ ခံစား၊ အေၾကာက္တရား လႊမ္းမိုးကာ အနာတရ စိတ္ဒဏ္ရာ အေျခခံနဲ႔ ျပဳလုပ္ေနရတဲ့ အလွဴမ်ိဳး မျဖစ္ေစလိုပါ။ ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ ကို ပေဒသရာဇ္ မင္း ေတြ ေခတ္ ကတည္းက ရင္ဘတ္က်ယ္ျပန္႔ ႏွလံုးသားႀကီးႀကီးနဲ႔ လက္ခံလာခဲ့တဲ့ ဗမာျပည္ရဲ႕ ဂုဏ္ယူဖြယ္ ေကာင္းဂုဏ္ေတြကိုလည္း မယုတ္ေလ်ာ့ေစလိုပါ။ အခုအခ်ိန္က်မွ အိမ္ရွင္-ဧည့္သည္ မခြဲေစလိုပါ။ ဘာသာကြဲ၊ လူမ်ိဳျခားေတြမို႔ ဒုတိယတန္းစား ႏိုင္ငံသား “ဧည့္သည္” ေတြ အျဖစ္ ေနဟယ္ မလုပ္အပ္ပါ။
ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ လိုသူမ်ားကေတာ့ ဗုဒၶ၊ အစၥလာမ္ အုပ္စု ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ အစိတ္အပိုင္း တခုအေနနဲ႔ အနည္း အမ်ား ရွိၾကမွာပါပဲ။ ကမၻာ့ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံတုိင္းမွာလည္း ရွိတာပါပဲ။ အစြန္းေရာက္ တရားမ်ား ဗမာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ မက်ယ္ျပန္႔၊ မႀကီးထြား၊ မရွင္သန္၊ မတိုးပြား၊ အျမစ္ မတြယ္ေအာင္သာ အစိုးရ၊ ပညာေရး စနစ္၊ စာနယ္ဇင္း၊ အႏုသုခုမ က႑ာ အစံုစံု က ဝိုင္းဝန္း ေဖးမ ထိန္းေက်ာင္း ျပဳျပင္ရပါမယ္။ ႏိုင္ငံသား အားလံုးကလည္း ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး မၾကည့္ဘဲ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈ ပကတိ သေဘာ လူသားဝါဒ ေမတၱာ အေျခခံကာသာ တိုင္းျပည္ ၿငိမ္ခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ ခ်မ္းသာေရး ေဖာ္ေဆာင္ရမွာပါ။
အခု (၂၀၁၄) ႏွစ္ အကုန္မွာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာေပါင္းစံု မွီတင္း ေနထိုင္ေနတဲ့ ဗမာျပည္ ရဲ႕ ေကာင္းမြန္တဲ့ အနာဂတ္ ႏွစ္သစ္ေတြကို ေတာင့္တ ေမွ်ာ္ၾကည့္ရင္း လက္ရွိ မ်က္ေမွာက္ အေနအထား ကို သံုးသပ္ရရင္ ဘာ ပေယာဂ ေၾကာင့္ ဆိုဆို လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းမွာ အမုန္းတရားမ်ား တိုးပြားေနဆဲပါ။ ဒီ ဆိုးက်ိဳးဆက္ အျဖစ္ လူနည္းစု ဘာသာျခားမ်ား အစဥ္အလာ ထံုးစံ အရ ေစတနာ သန္႔သန္႔ထား ရဟန္းေတာ္မ်ား ကို ကပ္လွဴ ေလ့ရွိတဲ့ “သဒၶါ ဆြမ္း” ဓေလ့ ကေန အေၾကာင့္္အၾက နဲ႔ မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္ေနရတဲ့ “ဘယ ဆြမ္း” အျဖစ္ ေျပာင္းမ်ား သြားၿပီလား စိုးရိမ္ေနမိေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
ႏိုဝင္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၄
(မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ (၁)၊ အမွတ္ (၉)၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၄ တြင္လည္း ပံုႏွိပ္္သည္။ ေဆာင္းပါး ပါ အာေဘာ္ ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေထာက္ျပ ေဝဖန္ရန္ nyeinchanaye81@gmail.com သို႔ စာေရး ႏိုင္သည္။)
ရည္ညြန္း စာမ်ား -
- The Royal Gazette of Bodawpaya, Criminal Law Royal Decree, Volume (4).
- Konbaung Dynasty Royal History, Volume (3).
- The Muslims of Burma “A study of a minority Group” by Moshe Yegar, Otto Harrassowitz. Wiesbaden, (1972).