MoeMaKa Reporter 003 - Great Gap between two religion, two community


ဘာသာ ၂ခုု ၊ လူမ်ဳိး ၂ ခုု ရဲ့ ၾကားက ကြာဟခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးပဲ
မိုုးမခအေထာက္ေတာ္ ၀၀၃၊ ေမ ၂၊ ၂၀၁၃
            ဧျပီလကုုန္မွာ ရခိုုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ျပီး စုုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကရဲ့ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာပါတယ္။ မည္သိုု႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ ဘာသာ ၂ ခုုၾကား၊ လူမ်ဳိး ၂ စုုၾကားက ပဋိပကၡေတြ၊ ျပႆနာေတြ၊ အရင္းခံအေၾကာင္းေတြ၊ ေတာက္ေလာင္ေနဆဲ မီးေတြအေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း စာနဲ႔ ေပနဲ႔ မွတ္တမ္းနဲ႔ သိရတယ္။ ျပႆနာတခုုကိုု ေျဖရွင္းဖိုု႔အတြက္ အရင္ဆုုံး လိုုအပ္ခ်က္က ျပႆနာရွိတယ္ဆိုုတာကိုု ၀န္ခံလိုုက္ဖိုု႔ ျဖစ္တယ္ဆိုုတဲ့ စကားနဲ႔အညီ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီျပႆနာရွိတယ္ဆိုုတာကိုု ၀န္ခံလိုုက္တာ၊ ေဖာ္ထုုတ္လိုုက္တာ၊ ႏိုုင္ငံေတာ္အဆင့္ အစုုိးရအပါအ၀င္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း၊ အတိုုက္အခံအင္အားေတြ အပါအ၀င္က အတူတကြ အတည္ျပဳလိုုက္တဲ့ အဆင့္အျဖစ္ ၾကိဳဆိုုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
            “မင္းတိုု႔ တုုိင္းျပည္မွာ ဗုုဒၶဘာသာနဲ႔ အစၥလာန္ေတြၾကားမွာ၊ ရခုုိုုင္ေတြနဲ႔ ဘဂၤ ါလီေတြၾကားမွာ ျပႆနာေတြ ရွိေနသလား၊ ျဖစ္ေနသလား လိုု႔ ေမးလာရင္ ဟုုတ္တယ္ဗ်၊ ရွိတယ္၊ ျဖစ္ေနတယ္။ အစုုိးရကေကာ၊ အတုုိက္အခံေတြကပါ ၀န္ခံထားတယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္ႏိုုင္တဲ့ အဆင့္ကိုု ေရာက္သြားတယ္။”
            အဲသည္မွာ ႏိုုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မရွိပါဘူးလိုု႔ မ်က္စိမွိတ္ျငင္းေနတဲ့ အစုုိးရ၊ မင္းမဲ့စရိုုက္ေတြမိုု႔လိုု႔ လက္နက္နဲ႔ ႏွိမ္နင္းရတာပါလိုု႔ ဆင္ေျခေပးတဲ့ အစုုိးရအဆက္ဆက္ဟာ ရခုုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ဘဂၤလားျပည္နယ္စပ္က ဘာသာျခားလူမ်ဳိးစုုတစုုနဲ႔ ေဒသခံတုုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြၾကားက ျပႆနာေတြ၊ အျငင္းပြားမႈေတြ၊ သမိုုင္းေတာက္ေလ်ာက္ အေရးကိစၥေတြကိုု စစ္တပ္နည္း စစ္တပ္ဟန္နဲ႔ ကိုုင္တြယ္ေနခဲ့ရာကေန  ခုုခ်ိန္မွာ အဲသည္အေမွာင္ရိပ္ေအာက္က ထြက္လာတာကိုုေတာ့ ခ်ီးက်ဳးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုုမွ မဟုုတ္ရင္ ရခုုိင္ျပည္နယ္၊ ဘဂၤလားနယ္စပ္က လူမ်ဳိးစုုတစုုရဲ့ အေရးကေနျပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ႔က ဘာသာမတူသူေတြၾကားက အေရးတခုုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲလာေနတာကိုု လက္ပိုုက္ၾကည့္ေနခဲ့ရင္ ေနာင္မွာ ျမန္မာျပည္တျပည္လုုံး မီးေလာင္တိုုက္ေတြ သြင္းကုုန္ၾကမွာကိုု ၾကိဳတင္ကာကြယ္ဖိုု႔ အခြင့္အေရးရၾကတယ္လိုု႔ ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
            အာဏာရွင္ အစုုိးရအဆက္ဆက္နဲ႔ ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြအပါအ၀င္ လက္နက္ကိုုင္အာဏာပိုုင္ေတြက နယ္စပ္ေဒသက ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်လာသူ လူမ်ဳိးစုုေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တရားဥပေဒစိုုးမိုုးမႈ မရွိဘူး၊ ေဒသခံ တုုိင္းရင္းသားေတြကိုုယ္တိုုင္မွာလည္း တရားဥပေဒရဲ့ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမရခဲ့ၾကလိုု႔ သူတိုု႔နည္း သူတိုု႔ဟန္နဲ႔ အသက္ေမြးခဲ့ၾကရတယ္။ ဒါေတြကေနျပီး ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အစြဲၾကီးမႈေတြ၊ တင္းမာမႈေတြက ေရွ႔တန္းေရာက္လာျပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔အထိကိုု ဘာသာ ၂ ခုုၾကားမွာ သေဘာထားေတြ ကြာဟတာ၊ သံသယေတြ ျဖစ္ေပၚလာတာကိုု အတိအလင္း လက္ခံၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
            ဘယ္လိုုမ်ဳိး ကြာဟခ်က္ေတြ ရွိေနသလဲ။
            ျမန္မာျပည္မွာ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြမွာ ၉၆၉  လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြကလည္း ျပည္တြင္းကေန ျပည္ပအထိကိုု သူတိုု႔ေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ ဘေဘာထားေတြကိုု ထုုတ္ေဖာ္ျဖန္႔ခ်ိလာၾကတယ္။ ႏိုုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကိုုလည္း တဖက္နဲ႔ တဖက္ ပုုတ္ခတ္စြပ္စြဲတာေတြ ျပစ္တင္တာေတြအထိ ျဖစ္လာတယ္။ ဘယ္လိုုပဲျဖစ္ျဖစ္ အစြန္းေရာက္ဖိုု႔ အၾကမ္းဖက္ဖိုု႔ တိုုက္ခိုုက္ ဖ်က္ဆီးဖိုု႔ ေသြးထိုုးလႈံေဆာ္သူေတြ အစုုအဖြဲ႔ေတြကလည္း ေနရာအႏွံ႔မွာ ေပၚထြန္းလာတယ္။ အားလုုံးေသာ ျပည္သူေတြအကုုန္လုုံးဟာ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈမရွိတဲ့ က်ီးလန္႔စာစားအေျခအေနမ်ဳိးကိုု ရင္ဆိုုင္ေနတယ္။
            ဥပမာတခုုအေနနဲ႔ ၈၈ မ်ဳးိဆက္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုုျမေအးနဲ႔ အဖြဲ႔ကေန အစၥလာန္ဘာသာ၀င္အခ်ဳိ႔နဲ႔ မႏၱေလးမွာ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အေၾကာင္း ေဖ့စ္ဘြတ္က မိတ္ေဆြတဦးရဲ့ စာမ်က္ႏွာမွာ တင္ဆက္ထားတာကိုု ဖတ္ရတာကိုု တင္ျပလိုုပါတယ္။ ရက္စြဲကေတာ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၃ လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
            ကိုုျမေအးတိုု႔ဖက္က ဗုုဒၶဘာသာနဲ႔ အစၥလာန္ဘာသာေတြအၾကား အထင္အျမင္လြဲမႈေတြကိုု ေျဖေဖ်ာက္ေစဖိုု႔ ဘာေတြလုုပ္ရင္ေကာင္းမလဲဆိုုျပီး သေဘာထားေတြ တင္ျပခဲ့ၾကတယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ကိုုျမေအးနဲ႔ အဖြဲ႔က ေျပာတဲ့ ၁ ခ်က္ကေတာ့ ဗလီေတြမွာ ေျမေအာက္ခန္းေတြ၊ စစ္စခန္းေတြလိုု ေဆာက္မထားဘူးဆိုုတာ ေျဖရွင္းေပးပါလိုု႔ ေျပာတယ္။ တဖက္က ဘာျပန္ေျပာသလဲဆိုုေတာ့ ေဆာက္လုုပ္ေရးအလုုပ္သမားေတြ၊ အစုုိးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ရဲေတြက ဗလီထဲ ဘာမွ မရွိဘူးဆိုုတာ သိၾကပါတယ္တဲ့။ မဟုုတ္မမွန္ စြပ္စြဲတာေတြကိုု အေရးလုုပ္ျပီး ျပန္ေျဖရွင္းစရာ မလိုုဘူးလိုု႔ ျပန္ေျဖထားပါတယ္။
            ေနာက္ ၁ ခ်က္ကေတာ့ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္မ်ား ေခါင္းျမီးျခဳံျခင္း၊ အက်ီရွည္၀တ္ျခင္း၊ မုုတ္ဆိပ္ထားျခင္းေတြဟာ ျမန္မာမ်ား ၀တ္စားပုုံနဲ႔ ကြဲေနတယ္၊ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအေနနဲ႔ စိတ္တိုုင္းမက်စရာ၊ အထင္လြဲစရာျဖစ္ေနလိုု႔ ျမန္မာလိုုပဲ ၀တ္စားသင့္တယ္လိုု႔ တင္ျပသြားတယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
            အဲသည္မွာ အျခားတဖက္ကလည္း ဒါကိုု ျငင္းပယ္ပါတယ္။ ျပန္လွန္ေျပာဆိုုသူကေတာ့ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ ပညာရွင္ မြဖ္သီအြမ္မာရ္လိုု႔ ေရးထားပါတယ္။
            “ကြန္ေတာ္တို့ အစလာမ္ဘာသာမွာ သီးျခားဝတ္စံုဆိုတာ မရွိပါဘူး-သီးျခားဝတ္စားရမယ္လို့ သတ္မွတ္ထားတာ လဲ မရွိပါဘူးသို့ေသာ္လဲ ကြန္ေတာ္တို့ဟာ ကြန္ေတာ္တို့သာသနာရဲ့ ဦးစီးေရွ့ေဆာင္ မဟာတမန္ေတာ္ျမတ္ကို ခ်စ္ခင္မ ေလးစားမ ကည္ညိုမေတြေကာင့္ မဟာတမန္ေတာ္ရဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္ပံုကို အတုခုိုး ဝတ္ဆင္ကပါတယ္။ တရားေတာ္က သတ္မွတ္ျပဌာန္းခ်က္အရ မုတ္ဆိပ္ထားကပါတယ္။ ဒီအက်ီရွည္ဟာ အိယအမ်ိးသားေတြ ဝတ္တဲ့ပံုစံနဲ႔သာ တစ္ထပ္ထဲတူေန တာ မဟုတ္ပါဘူး-ေရွးေဟာင္းတရုတ္လူမ်ိးမ်ား ဝတ္ဆင္ေလ့ရွိကတဲ့ အက်ီနဲ့လဲတူပါတယ္- ဒီအက်ီဟာ မဝတ္မေနရ ျပဌာန္းခ်က္မဟုတ္ဘဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကေပးအပ္ထားတဲ့ လြတ္လပ္မအရ ကြန္ေတာ္တို့ ဝတ္ဆင္ကတာ မွန္ေပမဲ့- ကြန္ေတာ္တခုေမးလိုပါတယ္လူမ်ားစုနဲ႔ ေျပေျပလည္လည္ရွိဖို့အတြက္-ျပသနာရွာေနတာေတြစြတ္စြဲေျပာဆိုေနတာေတြရန္ရွာေနတာေတြ ပီးသြားမယ္ဆိုရင္ ဒီအက်ီေတြ ကြန္ေတာ္တို့ စြန့္လတ္ပစ္လိုက္ပါ့မယ္ အစိုးရက အက်ီရွည္မဝတ္ရလို့ အမိန့္ေပးလိုက္ပါိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ပ္ေနတဲ့အစိုးရရဲ့ အမိန့္ကိုနာခံဖို႔ က ကြန္ေတာ္တို့ သာသနာကသြန္သင္ထား ပီးသားျဖစ္ပါတယ္” လိုု႔ ေျဖလုုိက္တယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ဆိုုေတာ့ သူ႔စကားမွာက အစုုိးရက အမိန္႔ေပးမွသာ နာခံမယ္၊ သာမန္လူေတြၾကားထဲက ေဆြးေႏြးမႈေတြကိုေတာ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ တုုန္႔ျပန္ထားတာကိုု ေတြ႔ရပါတယ္။ လူအမ်ားနဲ႔ ေျပလည္ဖိုု႔ လိုုက္ေလ်ာေပးရင္ေကာ ျပႆနာက ျပီးသြားမွာလားဆိုုတဲ့ ေမးခြန္းက စိတ္၀င္စားစရာပါ။
            ေနာက္ဆက္လက္ျပီး တဖက္ကထုုတ္ျပတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကလည္း စိတ္၀င္စားစရာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ စစ္အစုုိးရက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ထားတယ္။ ဘာသာေရးကိုုလည္း အထူးႏွိပ္ကြပ္တယ္။ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ အထူးဆိုုးတယ္။ ၈၈ အေရးေတာ္ပုုံၾကီးမွာ စစ္အစုုိးရကိုု ဘာသာေပါင္းစံုု၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစုုံက ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း စစ္တပ္က အျပင္းအထန္ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးကိုု တိုုက္ရိုုက္မလုုပ္ႏိုုင္သူေတြက ဘာသာေရးကိုု ပိုုမိုုလိုုက္စားလာၾကတယ္။ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ အက်ီအရွည္၀တ္ျပီး မုုတ္ဆိပ္အရွည္ထားလာတယ္။ ဒါဟာ စစ္အစုုိးဆန္႔က်င္ေရးစိတ္အရင္းခံျဖစ္တယ္။ ဒါကိုု ဒီဖက္ေခတ္မွာ အျမင္ေတြေစာင္းျပီး အျပစ္တင္တာဟာ ၀မ္းနည္းစရာပဲလိုု႔ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ဖက္က တုုန္႔ျပန္ထားပါတယ္။
            အဲသည္မွာ သူတိုု႔ကေန ထုုတ္ျပတဲ့ ဥပမာျဖစ္ရပ္တခုုကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။
စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တိုက္ပံုအက်ီဝတ္တဲ့ ျမန္မာလိုေနတဲ့ အစလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ့ အစည္းေတြ ဘာလပ္ရွားမမွ ခြင့္မျပခဲ့ဘူး။အ့ံသစရာေကာင္းတာက အက်ီရွည္ဝတ္ပီး မုတ္ဆိပ္ထားပီး ႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ့အစည္းကိုေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြအမ်ားကီးေပးခဲ့တာ ထင္ထင္ရွားရွားေတြခဲ့ရတယ္။
တိတိက်က်ေျပာရရင္တဗလိဂ္” လို႔ ေခတဲ့ အပတ္စဥ္-လစဥ္-ွစ္စဥ္ ခရီးထြက္ပီး သာသနာေရးက်င့္ကံတဲ့ အဖြဲ႔ကို အထူးအခြင့္အေရးေတြေပးခဲ့တယ္လိုု႔ ဆိုုထားပါတယ္။ သူတိုု႔ေတြက သာမန္လူေတြထက္ အခြင့္ထူးခံရတာေတြကိုု အေၾကာင္းျပျပီး အမ်ဳိးသားေရးျပင္းထန္သူေတြက ကုုလားေတြကိုု မုုန္းတီးေအာင္ လႈံေဆာ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာေစတယ္လိုု႔ သူက မွတ္ခ်က္ေပးထားပါတယ္။ အဲသည္မွာ ထိုုအဖြဲ႔၀င္ေတြကလည္း ငါတိုု႔လမ္းစဥ္မွန္လိုု႔ စစ္အစုုိးရက ခြင့္ျပဳတယ္ဆိုုျပီး စိတ္ေတြ၀င္ကုုန္တယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္အုုပ္စုု ျမန္မာေတြကိုု အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုုးမည္းသုုတ္ တိုုက္တာပဲလိုု႔ သူက သုုံးသပ္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုုျပႆနာေတြဟာ ေခတ္ရဲ့ ျပႆနာေတြပါ။ အခုုအခ်ိန္မွာ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္မႈ အမွန္တကယ္ရခဲ့ရင္ လြဲမွားေနတာေတြ ေပ်ာက္ျပီး ပုုံမွန္ျပန္ျဖစ္သြားမယ္လိုု႔ ယူဆေၾကာင္း ေျပာထားပါတယ္။ ဒီအတြက္ အစၥလာန္အဖြဲ႔ၾကီးေတြနဲ႔ တဗလိဂ္က တာ၀န္ရွိသူေတြကိုုယ္တိုုင္ ေျဖရွင္းတာက ေကာင္းပါလိမ့္မယ္လုုိ႔ သူက အၾကံေပးလိုုက္ပါတယ္။
ေနာက္ ကိုုျမေအးတိုု႔ဖက္က တင္ျပတဲ့ အခ်က္တခုုကေတာ့ ဗလီေတြကေန ျမန္မာဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကိုု လက္ထပ္ဖိုု႔ ေဆာ္ၾသေနတယ္လိုု႔ သတင္းေတြ ထြက္ေနတာ၊ ေထာက္ပံ့မႈေတြလုုပ္တယ္ ဆိုုတာေတြဟာ မဟုုတ္မမွန္ေၾကာင္း ေျဖရွင္းေပးေစလိုုတယ္လိုု႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ ျပန္လွန္ေဆြးေႏြးသူေတြဖက္က လက္မခံပါဘူး။ သူမ်ားအျပစ္တင္တိုုင္း လိုုက္ရွင္းရမယ္ဆိုုရင္ ျပီးေတာ့မွာ မဟုုတ္ဘူးဆိုုျပီး ပယ္ခ်လိုုက္ပါတယ္။ အၾကိမ္ၾကိမ္ ရွင္းဖူးပါတယ္လိုု႔ သူက တုုန္႔ျပန္ပါတယ္။
ကိုုျမေအးတိုု႔ဖက္က ၂ ဖက္ေသာ ဘာသာ၀င္ေတြ အတူတူပူးေပါင္းျပီး ႏိုုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးမွာ ေဆာင္ရြက္ၾကဖိုု႔ တိုုက္တြန္းသြားတယ္၊ ဘာသာေပါင္းစုုံ ခ်စ္ၾကည္ေရးလုုပ္ငန္းမ်ားလုုပ္ေဆာင္ၾကဖိုု႔ မွာၾကားသြားတယ္လိုု႔ ေရးထားပါတယ္။ အဲသည္မွာ တဖက္က ျပန္ေျပာထားတာကေတာ့ ျပႆနာကိုု မီးထြန္းရွာေနတာက လူနည္းစုုျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ မႏၱေလးမွာ အစလာန္ကို ဘက္ေပါင္းစံုကေန ျပသနာရွာေနတဲ့ ဆရာေတာ္ တစ္ပါးထဲရွိလို့သာေပါ့မ်ားမ်ားမဟုတ္ဘူး-အဲ့ဒီဆရာေတာ္လိုမ်ိ သံုးပါးေလာက္ရွိကည့္လိုက္ -ႏၱေလးမိ ပ်က္သြားတာကာလွပီ လိုု႔ သူက မွတ္ခ်က္ထုုတ္လိုုက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ဖက္က
သေဘာထားေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ ေထကီးဝါကီး သံဃာေတာ္ကီးမ်ားထံ ခ်ဥ္းကပ္သဝါဒခံပီး ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ကည္ရင္းွီးေရးကိုေဆာင္ရြက္ေနသလို အစလာမ္ဘာသာအေပမွာ သေဘာထားတင္းမာပါတယ္ ဆိုတဲ့ ဆရာေတာ္ဦးဝီရသူ တို့လို ဆရာေတာ္ကီးမ်ားနဲ့လဲ ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ကည္ေရး- ငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ လုပ္ေနပါတယ္လိုု႔ ဆိုလိုုက္ပါတယ္။
ဆိုုေတာ့ အထက္ကေဆြးေႏြးပြဲမွာ တဖက္နဲ႔ တဖက္ ေျပာဆိုုေနၾကတာေတြမွာ တိုုက္ရိုုက္ေျပလည္မႈျဖစ္ေစတဲ့ ေစ့စပ္မႈကိုု မေတြ႔ရဘဲ၊ ၂ဖက္စလုုံးရဲ့ ကြာဟေနတာေတြ၊ အထင္အျမင္လြဲေနတာေတြကိုုပဲ ထုုတ္ေဖာ္တင္ျပခဲ့ၾကတာကိုု ေတြ႔ရပါတယ္။
အဲသည္ရဲ့ အလြတ္သေဘာေဆာင္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တဖက္ကေတာင္းဆိုုတာကေတာ့ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ hate speechေတြ ၀ါဒမျဖန္႔ပါနဲ႔လိုု႔ ေတာင္းဆိုုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္မွာ အစၥလာန္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲေတြ႔ဆုုံခဲ့တဲ့ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ဦးစိုုးသိန္းတိုု႔က ျပန္လွန္ ေတာင္းဆိုုခဲ့တဲ့အခ်က္ကိုု ထိုုသူက ေကာက္ႏုုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ၾကီးေတြဖက္ကလည္း အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြဖက္ကလည္း love speech ေတြ မ်ားမ်ား ေျပာၾကပါ။ ေျပာခြင့္ရေအာင္ တင္ျပေပးပါ့မယ္လိုု႔ ေျပာသြားေၾကာင္း သူက ေရးထားပါတယ္။
ဆိုုေတာ့ … အထက္ပါ အခ်က္မ်ားအရ ကြာဟေနတဲ့ ၂ ဘာသာ၊ ၂ လူမ်ဳိး စလုုံးက ျခားနားမႈေတြ လြဲမွားမႈေတြကိုု ေစ့စပ္ႏိုုင္ဖိုု႔  ၂ဖက္စလုုံးက စတင္ျပီး လုုပ္ေဆာင္ၾကမွသာ အေျဖေပၚမည္။ ျပႆနာေတြကိုု ရွင္းႏိုုင္လိမ့္မည္ဆိုုတာ ထင္ရွားတယ္လိုု႔ ဆိုုခ်င္ေၾကာင္းပါ။
ျမန္မာျပည္အျပင္ဖက္က ႏိုုင္ငံတကာမွာလည္းပဲ ဘာသာျခားေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ျပႆနာေတြ ရွိေၾကာင္းပါ။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္အုုပ္စုု ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ လူမ်ားစုုရွိတဲ့ ႏိုုင္ငံေတြနဲ႔ အစၥလာန္ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ေထာက္ခံသူ အစုုအဖြဲ႔ေတြ၊ ႏိုုင္ငံေတြၾကားထဲမွာ ျပႆနာေတြ ရွိပါတယ္။ ျပႆနာကိုု ျပႆနာအျဖစ္ လက္ခံထားတဲ့အတြက္ တိုုင္းျပည္ေတြမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ တရားဥပေဒ၊ လြတ္လပ္ခြင့္ အာမခံမႈ၊ တရားမွ်တမႈ ေဘာင္ထဲကေနပဲ ေျဖရွင္းမႈေတြ ရင္ဆိုုင္မႈေတြ လုုပ္ၾကရပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္က နယ္ျမိဳ့မွာ ျဖစ္ပြားသလိုု ရာဇ၀တ္မႈ၊ အျငင္းပြားမႈေတြကိုု တရားဥပေဒရႈေထာင့္၊ လုုံျခဳံေရး ဥပေဒစိုုးမိုုးေရး ရႈေထာင့္ကပဲ ရပ္တည္ျပီး ေျဖရွင္းမယ္ဆိုုရင္ လူထုုေတြၾကားထဲက မင္းမဲ့စရိုုက္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားစရာမရွိႏိုုင္ပါ။ အာဆီယံႏိုုင္ငံေတြထဲက ဖိလစ္ပုုိင္၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုုနီးရွားႏိုုင္ငံေတြမွာ ဘာသာျခားေတြအခ်င္းခ်င္း အၾကမ္းဖက္တာ၊ သတ္ျဖတ္ၾကတာဟာ တရားဥပေဒစိုုးမိုုးမႈ၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကိုု သက္ဆိုုင္ရာ အာဏာပိုုင္ေတြ၊ အစုုိးရေတြက ပ်က္ကြက္လိုု႔ အားနည္းလုုိ႔ ျဖစ္ရတာခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ ပဋိကၡနယ္ေျမက လူထုုဟာ ဥပေဒကိုု သူတုုိ႔လက္ထဲမွာ ထည့္ျပီး စီရင္ကုုန္ၾကရတာေၾကာင့္ ေသြးေခ်ာင္းစီးၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။
အေရွ႔အလယ္ပိုုင္းက အာရပ္ေႏြဦးမွာ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ အျခားဘာသာ၀င္ေတြ အတူတူ ပူးေပါင္းျပီး အာဏာရွင္ေတြ၊ အစြန္းေရာက္ေတြ၊ အစြဲအလန္းၾကီးသူေတြကိုု ဆႏၵျပ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ ျဖဳတ္ခ်တာက တပုိုုင္းပဲ။ ေနာက္ပိုုင္းကာလမွာ ဘာသာတူေတြ အခ်င္းခ်င္း၊ ဘာသာျခားေတြအခ်င္းခ်င္း သာတူညီမွ်၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ လက္တြဲေနထုုိင္ဖိုု႔၊ ေျဖရွင္းဖိုု႔၊ ထူေထာင္ၾကဖိုု႔ဆိုုတာက အေရးၾကီးတဲ့ အေရးပါတဲ့ က႑နဲ႔ စိန္ေခၚခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပႆနာက ၂ ဖက္ၾကားထဲက ကြာဟမႈေတြျဖစ္တယ္လိုု႔ သေဘာမထားဘဲ၊ ျပႆနာက ဟိုုဖက္ကခ်ည္းပဲလိုု႔ တဖက္သတ္ျမင္ေနသမွ် ကာလပတ္လုုံး က်ေနာ္တို႔ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုုင္ၾကမွာမဟုုတ္ဘူး။
hate speech ကိုု ၂ ဖက္စလုုံးက ရပ္ပါ။ love speech ကိုု ၂ ဖက္စလံုုးက စပါ။ ၾကားထဲက အဖ်က္သမားေတြ သူတိုု႔လမ္း သူတိုု႔သြားပါလိမ့္မယ္။ သူတိုု႔ေနာက္ေတာ့ လိုုက္မသြားပါနဲ႔။

Comments