နယူးေယာက္ျပတိုုက္ထဲက ဗိုုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ သာဓုု
ဦးအုုန္းေက်ာ္၊ မတ္ ၁၅၊ ၂၀၁၃
အေမရိကန္၊ နယူးေယာက္က Guggnheim (ဂူဂင္းဟိုုင္းျပတိုုက္) Museum ၾကီးဟာ ႏိုုင္ငံေပါင္းစုုံက ပန္းခ်ီအႏုုပညာသမားေတြရဲ့ အိပ္မက္ကိုု အျမဲစုုိးမိုုးေနတာေပါ့။ ပီကာဆိုု၊ မိုုေနး၊ ေဂၚဂင္တိုု႔ အပါအ၀င္ ကမာၻေက်ာ္ ပန္းခ်ီဂုုရုုၾကီးေတြရဲ့ လက္ရာေျမာက္ျပီး တန္ဖိုုးၾကီးတဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြ ၀ယ္ယူျပသတဲ့ ျပတိုုက္ၾကီး၊ အေမရိကန္ပိသုုကာ အေက်ာ္အေမာ္ ဖရင့္လြဳိက္ရိုုက္ (Frank Lloyd Wright) ရဲ့ ဒီဇိုုင္းလက္ရာနဲ႔ လက္စြမ္းျပေဆာက္လုုပ္ခဲ့တဲ့ ျပတိုုက္ၾကီးေပါ့။
ပုုံ (၁)၊
ပုုံ(၂)
အဲဒီျပတိုုက္ၾကီးက no country ဆိုုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစီအစဥ္တခုု တင္ဆက္ေနတယ္။ ႏိုုင္ငံေပါင္းစံုုက အႏုုပညာဖန္တီးမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုု ျပသတဲ့ အဲဒီအစီအစဥ္မွာ အခုု ပထမအသုုတ္အျဖစ္ (ျမန္မာႏိုုင္ငံအပါအ၀င္) အေရွ႔ေတာင္အာရွ ၁၀ႏိုုင္ငံက ၂၂ ဦးရဲ့ ဖန္တီးမႈလက္ရာေတြကိုု ျပသလုုိ႔ ထားတယ္။ (ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၂ ကေန ေမလ ၂၂ အထိ၊ ၃ လ)
အဲသည္မွာ ျမန္မာျပည္က အႏုုပညာရွင္ ၃ ဦးရဲ့ လက္ရာေတြကိုု ဂုုဏ္ယူဖြယ္ရာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ၃ ဦးကေတာ့
ပန္းခ်ီ ဆရာမ ၀ါႏုု နဲ႔ ထြန္း၀င္းေအာင္ (ဇနီးေမာင္ႏွံ) နဲ႔ (ဦး) ေအာင္ျမင့္ တိုု႔ျဖစ္တယ္။
ဦးေအာင္ျမင့္က ၁၉ ၄၆ ဖြား၊ ႏိုုင္ငံတကာျပပြဲေတြမွာ အၾကိမ္ၾကိမ္မ်ားစြာ ျပဖူးသူ၊ ဆုုေတြ ရဖူးသူ။ ၀ါႏုု (၁၉ ၇၇ ဖြား၊ ရန္ကုုန္ဇာတိ) က ကြယ္လြန္သူ အကယ္ဒမီဆုုရွင္၊ ဒါရိုုက္တာ၊ စာေရးဆရာၾကီး ေမာင္၀ဏၰရဲ့ အၾကီးဆုုံးသမီးျဖစ္ျပီး ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ထြန္း၀င္းေအာင္ (၁၉ ၇၅ ဖြား၊ ရြာလြတ္ဇာတိ) နဲ႔ တြဲဖက္လိုု႔ ႏိုုင္ငံတကာျပပြဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မွာ လက္စြမ္းျပ ႏႊဲလာခဲ့ၾကသူေတြ။ ယခုု သူတိုု႔ဇနီးေမာင္ႏွံရဲ့ လက္ရာ ၄ ခုုနဲ႔ ဦးေအာင္ျမင့္ရဲ့ ပန္းခ်ီကားတခ်ပ္ကိုု Guggenheim Museum ၾကီးက ေရြးခ်ယ္ျပသထားေလျပီး
ဦးေအာင္ျမင့္ရဲ့ ပန္းခ်ီကားအမည္က (White Stupa Does not need gold) တဲ့။ ၆၀ x ၄၀ လက္မအရြယ္ Acrylic on canvas ပန္းခ်ီကား
ပုုံ (၃) White stupa does not need gold
ပုုံ (၃ a) ၂၀၀၂ နယူးေယာက္ျပပြဲမွ ဦးေအးျမင့္
၀ါႏုုနဲ႔ ထြန္း၀င္းေအာင္တိုု႔ရဲ့ လက္ရာ ၄ ခုုကေတာ့ 4 pieces (of white) လိုု႔ အမည္ေပါင္းျပီး ေပးထားတာ ေတြ႔ရျပီး အားလုုံးဟာ အဂၤလိပ္ကိုုလိုုနီခတ္ ျမန္မာႏိုုင္ငံေရးၾကိဳးပမ္းမႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနေတာ့တယ္။
ပုုံ (၄)
ပုုံ (၅)
ပဌမလက္ရာက ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စစ္၀တ္စစ္စားနဲ႔ မတ္တပ္ရပ္ေနတဲ့ပုုံ၊ သိပ္ျပီး ခန္႔ညားလွတဲ့ အဲဒီပုုံဟာ ဟိုုးအရင္တုုန္းက မဂၢဇင္းစာေစာင္တခုုရဲ့ အဖုုံးမွာ ပါခဲ့ဖူးတဲ့ ပုုံပဲ။ ဘယ္ႏွစ္တုုန္းက ဘယ္စာေစာင္ထဲမွာလဲ ဆိုုတာကိုုသာ အပ္ခ်မတ္ခ် မေျပာႏိုုင္တာ၊ အေတာ္ကိုု ျမင္ဖူးေနက်ပုုံပဲ။ Forbidden Hero လိုု႔လည္း နာမည္ေပးထားတယ္။ (ဘယ္သူေတြ မွိန္ေအာင္လုုပ္ေပမယ့္ “ဒိုု႔ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မွန္း လူတိုုင္းသိတယ္” ဆိုုတဲ့ အေတြးကိုု ၀ါႏုုနဲ႔ ထြန္း၀င္းေအာင္က ေပးခ်င္တယ္ ထင္ပါရဲ့)
ဒုုတိယလက္ရာက ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ရဲ့ ကိုုယ္တပိုုင္း၊ အျဖဴေရာင္ ပလာစတာရုုပ္ေတြကိုု ျပထားတာ။ အရုုပ္ ၄၀ ကိုု (တတန္းမွာ ၅ ခုု၊ အတန္း ၈ တန္း) တင္ျပီး ျပထားတာ။ ေခါင္းရဲ့ ေနာက္ကပဲ ျမင္ရတာ၊ ေရွ႔မ်က္ႏွာကိုု မျမင္ရဘူး။ အဲဒီအတန္းေဘာင္ၾကီးကိုုလည္း အျဖဴဆြတ္ဆြတ္ ခ်ယ္ထားတာ။ ျပီးေတာ့ light box အလင္းေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ ျဖဴျဖဴခံျပီး ျပထားလိုုက္ေသးတယ္။ Intallation လိုု႔ ဆိုုရမွာေပါ့။ ထြန္းလင္းေတာက္ပတဲ့ ေလာကသစ္ဆီသိုု႔ “ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေနာက္က” လိုုက္ခြင့္မရခဲ့ရွာတဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုုေတြကိုု ၀ါႏုုနဲ႔ ထြန္း၀င္းေအာင္က ရည္စူးေလသလား။
တတိယလက္ရာကေတာ့ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းေျပာေနတဲ့ ဗီဒီယိုုကလစ္၊ မူရင္းအသံအတိုုင္း ျပတိုုက္ထဲမွာ တိုုးတိုုးေလး ဖြင့္ထားတယ္။ ေအာက္က အဂၤလိပ္စာတမ္းထိုုးျပီးေတာ့၊ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းပညာနဲ႔ အျပာေရာင္မ်ားမ်ား ျဖစ္ေအာင္ လုုပ္ထားလိုုက္ေသးတယ္။
စတုုတၳလက္ရာကေတာ့ ၀ါႏုုတိုု႔ ေဆြမ်ဳိးေတြအတြက္ သတိရစရာ၊ အဖိုုးတန္ video clip ေလး တခုုပါပဲ။ ၀ါႏုုတိုု႔ရဲ့ အဖိုုး (ဒါရိုုက္တာေမာင္၀ဏၰရဲ့ ဖခင္) တခ်ိန္က လ်မ္းလ်မ္းေတာက္ နာမည္ေက်ာ္၊ အကယ္ဒမီေတြ၊ စာေပဆုုေတြ ရခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာၾကီး၊ ဒါရိုုက္တာၾကီး ဦးသာဓုု ပါ၀င္တဲ့ အျဖဴအမည္းေခတ္က ရုုပ္ရွင္ကလစ္ကေလး။ ဒါကိုု ဒီဂ်စ္တယ္နည္းပညာနဲ႔ ျပန္ျပီး ဖန္တီးထားတာ။ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းေျပာတဲ့ video clip နဲ႔အေရာင္တူ၊ အျပာေရာင္ေတြ ျဖည့္ထားတာ)။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီမူရင္းရုုပ္ရွင္က ဆရာၾကီးဦးသာဓုု ရိုုက္ခဲ့တာ မဟုုတ္ဘူး။ ျမန္မာျပည္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွာ ေရာက္ေနတုုန္း ေရနံေျမသပိတ္ၾကီး ေပၚေပါက္ပါေရာလား။ အဲဒီတုုန္းက ဆရာၾကီး ဦးသာဓုုက (ရုုပ္ရွင္မရိုုက္ေသးဘူး၊ ဒါရုုိက္တာ မျဖစ္ေသးဘူး) မ်ဳိးခ်စ္သခင္ တေယာက္ေပါ့။ သခင္ေဖသန္း တဲ့။ (မူရင္းနာမည္ပါ)။ သူက အဲဒီသပိတ္တိုုက္ပြဲမွာ သခင္တေယာက္အေနနဲ႔ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါတယ္။ ခ်ီတက္တယ္။ အဲဒီ မွတ္တမ္းသတင္းမွာ သူ႔ပုုံပါလာတယ္။ ဖ်တ္ကနဲပါပဲ။
အဲဒီ ေဟာင္းႏြမ္းျပီး တုုန္ျခင္း၊ မႈန္ျခင္း အျပည့္နဲ႔ မွတ္တမ္းကေလးထဲက သခင္ေဖသန္းရဲ့ ရုုပ္ပုုံကိုု သူရဲ့ ေျမးမေလး ၀ါႏုုက ျပန္ျပီး အသက္သြင္းတင္ဆက္လိုုက္တာေပါ့။ ျဖိဳးကနဲ ျဖတ္ကနဲ မ်က္ေတာင္ ၃ ခတ္စာေလာက္ ပါတာကိုု အခုု ဒီဂ်စ္တယ္နည္းနဲ႔ မေနမနား တသြားတည္း သြား ေနရတဲ့ ပုုံမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ လုုပ္လိုုက္တယ္။
“Thakhin Pe Than’s long march” လိုု႔လည္း အမည္ေပးထားတယ္။ အဘုုိး “သာဓုု”ဟာ ေျမး “၀ါႏုု” ေၾကာင့္ တမလြန္ဘ၀ကေန ျပန္ျပီး အသက္၀င္လာတယ္။ ေနာက္ျပီး “အၾကင္တိုု႔ လင္မယား” ထဲမွာ ၾကည့္ရာတာထက္ ပိုုျပီး ႏုုပ်ဴိေနေတာ့တယ္။
ဗိုုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ သာဓုု၊ ေတာ္လွန္ေရးကာလအတြင္းက ဆုုံခဲ့ၾကဖူးတယ္ ဆိုုတာကိုု ဖတ္ထားမိတယ္။
ဘယ္ေနရာမွာ ဆုုံခဲ့ၾကသလဲ။ ဘာေတြေျပာခဲ့ၾကသလဲ ဆိုုတာတြ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ေခါင္းထဲ ေပၚမလားေတာ့ဘူး။
ေပၚမလာလည္း ရွိပါေစေတာ့ေလ။
အခုု သူတုုိ႔ ၂ ေယာက္ ဒီျပတိုုက္ထဲမွာ ဆုုံေနၾကျပီပဲ။
Comments