… ၿပိဳလဲပ်က္စီးျခင္း (Things Fall Apart)
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
မတ္လ ၂၆၊ ၂၀၁၃
“Turning and turning in the widening gyre
The falcon cannot hear the falconer;
Things fall apart; the center cannot hold;
Mere anarchy is loosed upon the world,
……………….”
From “The Second Coming” poem by
W. Butler. Yeats (1865 -1939), Irish Poet, 1919.
အာဖရိက ေခတ္သစ္ စာေပရဲ႕ ေခါင္းကိုင္ဖခင္ႀကီးလို႕ သတ္မွတ္ေလ့ရွိတဲ့ ႏိုင္ဂ်ီရီးယား စာေရးဆရာႀကီး “Chinua Achebe (1930-2013)” ရဲ႕ နာေရး သတင္းကို ဟိုတေန႕က ႏိုင္ငံတကာသတင္းမွာ ဖတ္လိုက္ရတယ္။ သူရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆံုး အဂၤလိပ္လိုေရး ဝတၳဳ “Things Fall Apart (1958)” နာမည္ကိုလည္း သတင္းမွာ ျပန္ဖတ္ရတယ္။ တဆက္တည္း အဲဒီ ဝတၳဳ ေခါင္းစဥ္ယူဖို႕ စိတ္ကူးရတဲ့ “Yeats” ရဲ႕ ကဗ်ာ စာသားေတြလည္း ဒီရက္ပိုင္း ေခါင္းထဲ ေရာက္လာတယ္။
အမွန္ေတာ့ “Things Fall Apart” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ေတြ ကတည္းက ဗမာျပည္က တက္လာတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ စိတ္ထဲမွာ ေရာက္ရွိေနခဲ့တာပါ။ တိုက္ဆိုင္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီ စာသားကိုယူ ဝတၳဳ ေရးဖူးတဲ့ စာေရးဆရာႀကီးကပါ ဆံုးေရာ..။ ဆိုခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆရာ နဲ႕ စာေရးဆရာ ဟာ “Things Fall Apart” စကားလံုး ကို သူတို႕ရဲ႕ ကဗ်ာ နဲ႕ ဝတၳဳ မွာ သူတို႕ စိတ္ကူး၊ သူတို႕ အေတြး နဲ႕ ပံုေဖာ္ခဲ့တယ္။ သူတို႕ ျဖတ္သန္းရတဲ့ ေခတ္၊ သမိုင္း နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို သူတို႕ ျမင္သလို၊ သူတို႕ အယူအဆ၊ ခံယူခ်က္ နဲ႕ သူတို႕ ရသဟန္ ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ကဗ်ာက ပထမကမၻာစစ္အၿပီး ဥေရာပရဲ႕ ေခတ္အေျခအေန၊ ဝတၳဳက ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ လက္ေအာက္ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕ အရင္းရွင္ စနစ္ နဲ႕ ဗ်ဴရိုကရက္ေတြေၾကာင့္ ၿပိဳက်ပ်က္စီး သြားခဲ့ရတဲ့ အာဖရိက လူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ ရိုးရာ ဓေလ့၊ ထံုးတမ္း၊ စနစ္ အေၾကာင္း အသီးသီး ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကတယ္။
ခုေတာ့ လက္ရွိ လူမ်ိဳးေရး/ဘာသာေရး မတည္ၿငိမ္မႈေတြ၊ အမုန္းေတြ အျပည့္၊ မင္းမဲ့စရိုက္ဆန္ဆန္ လုပ္ရပ္ေတြ အျပည့္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဗမာျပည္ နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို “Things Fall Apart” ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႕ပဲ ပံုေဖာ္ခ်င္မိတယ္။
● အရာရာ ၿပိဳလဲျခင္း
က်ရံႈးႏိုင္ငံ (ဝါ) “A Failed State” / “A Failing State” တခုကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ ဝိေသသ လကၡဏာေတြကို ၾကည့္ရင္ တိုင္းျပည္ကို တာဝန္ယူ စီမံခန္႕ခြဲ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ မင္းအစိုးရေတြ ညံ့ဖ်င္းမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာမႈ နဲ႕ လူ၊ ပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယာက္ (သို႕) အုပ္စုတစု (သို႕) လူတန္းစားတစုကသာ အစစ အရာရာ ခ်ဳပ္ကိုင္၊ လႊမ္းမိုး၊ အခြင့္ေရးယူ၊ အၾကြင္းမဲ့ အာဏာရယူေနမႈတို႕ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး/စီးပြားေရး/လူမႈေရး တည္ၿငိမ္မႈေတြ ပ်က္ျပားေနျခင္း၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ အဆမတန္ ျမင့္မားေနျခင္း၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ပညာေရးစနစ္ အပါအဝင္ လူထုဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ အားလံုး ယိုယြင္းပ်က္စီးေနျခင္း၊ အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားမႈ နဲ႕ ရာဇဝတ္မႈေတြ မ်ားျပားေနျခင္း၊ စီးပြားေရးေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ စစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းေစမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ လူအုပ္စု အေျမာက္အမ်ား မိမိေနရပ္ေဒသကို စြန္႕ခြာၿပီး ဒုကၡသည္အျဖစ္ အမ်ားအျပား ခံယူေနရျခင္း အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံ ပ်က္စီးေနျခင္းကို ေဖာ္ျပတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရေလ့ရွိတယ္။
တနည္းအားျဖင့္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး ဆိုတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ မ႑ိဳင္ႀကီး (၃) ရပ္ ယိုယြင္း၊ ျခစား ပ်က္စီးေနျခင္း အျပင္ စတုတၳမ႑ိဳင္လို႕ ညႊန္းဆိုေလ့ၾကတဲ့ စာနယ္ဇင္း၊ သတင္း၊ မီဒီယာ လုပ္ငန္းကပါ မလြတ္လပ္၊ အရည္အခ်င္း မျပည့္မီ၊ က်င့္ဝတ္သီလပိုင္း အားနည္းေနျခင္း၊ စာေပ၊ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီ၊ ရုပ္ရွင္ အစရွိတဲ့ လူသားအတြက္ စိတၱအာဟာရ ရသပိုင္းဆိုင္ရာ ျဖည့္စြက္ေပးႏိုင္တဲ့ အႏုသုခုမ ပညာရပ္ေတြ မထြန္းကား၊ မစည္ပင္၊ လူထုကို ေတာ္တည့္မွန္ကန္ ပညာေပး လမ္းညႊန္ဦးေဆာင္မႈ မျပဳႏိုင္ျခင္း အစရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ပ်က္ယြင္းမႈ သေဘာေတြကို ေတြ႕ရွိရတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စာရိတၱ မ႑ိဳင္ကိုပါ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္၊ ပ်က္စီး၊ ယုတ္ေလ်ာ့လာေစသလို လူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အျမင္၊ သေဘာထား နဲ႕ အျပဳအမူေတြကို ေမွာက္မွား လမ္းလြဲေစတယ္။
● အာဏာရွင္စနစ္ ရဲ႕ လက္ေဆာင္ (သို႔) အေမြဆိုး
အထက္မွာ ဖြင့္ဆိုခဲ့တဲ့ “က်ရံႈးႏိုင္ငံ” (ဝါ) “အရာရာ ၿပိဳလဲျခင္း” ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ နဲ႕ လကၡဏာေတြကို စစ္အာဏာရွင္စနစ္ တိုင္းျပည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ (၅) စု ေက်ာ္ ႀကီးစိုးခဲ့တဲ့ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အထင္အရွား ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ နဲ႕ စစ္အာဏာရွင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ ရဲ႕ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ စစ္အုပ္စု နဲ႕ အေပါင္းအပါ လူတစု သူတို႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ တိုင္းျပည္မွာ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ေတြ၊ သြတ္သြင္းခဲ့တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ သေဘာတရားေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဟာ လူမႈ၊ စီးပြား၊ က်န္းမာ၊ ပညာ၊ က်င့္ဝတ္၊ အေတြးအေခၚ အဘက္ဘက္က ခၽြတ္ျခံဳက် အားနည္း၊ ခ်ိဳ႕တဲ့ မွားယြင္း ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ သူတို႕ အာဏာ နဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား အလို႕ငွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အခန္းက႑အသီးသီးကို စနစ္တက် ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတဲ့ အထဲမွာ အယုတ္မာဆံုး နဲ႕ အဆိုးရြားဆံုး ဖ်က္ဆီးမႈကေတာ့ လူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့မႈပဲ ျဖစ္တယ္။
● တိုင္းျပည္နဲ႕ လူမ်ိဳး ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ရုပ္ပံုလႊာ လကၡဏာ ယုတ္ေလ်ာ့သြားျခင္း
“If wealth is lost, nothing is lost. If health is lost, something is lost.
But, if character is lost, EVERYTHING is LOST.”
ငယ္စဥ္က ေက်ာင္းစာသင္ခန္းေတြမွာ လူ႕စရိုက္၊ လူ႕အက်င့္ အေၾကာင္း စာစီကံုးရင္ အထက္က စာစုေလးကို ကိုးကားေရးေလ့ရွိၾကတယ္။ ပစၥည္း၊ ဥစၥာ၊ ဓန ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝမႈ ဆံုးရံႈးျခင္း နဲ႕ “အာေရာဂ်ံ ပရမၼံလာဘံ – က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္ႀကီးတပါး” လို႕ေတာင္ မွတ္ယူရတဲ့ က်န္းမာေရး သုခ ဆံုးရံႈးျခင္း ေတြထက္ လူ႕ရဲ႕ အက်င့္၊ စာရိတၱ ဆံုးရံႈးရင္ အရာရာ အားလံုး အလံုးစံု ဆံုးရံႈးျခင္းလို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။ လူတဦးခ်င္းမွာ သူ႕ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္၊ အက်င့္၊ စာရိတၱ၊ စရိုက္ လကၡဏာ ဟာ အေရးႀကီးဆံုးပဲ ျဖစ္သလို တိုင္းျပည္ တျပည္၊ လူမ်ိဳး တမ်ိဳးမွာလည္း သူမ်ား လူမ်ိဳးနဲ႕ မတူ ထူးျခားကြဲျပားတဲ့ သြင္ျပင္၊ စရိုက္၊ လကၡဏာ “Identity” ဟာ အေရးပါတယ္။ တိုင္းျပည္နဲ႕လူမ်ိဳး လကၡဏာ “Identity” အေပၚမူတည္ၿပီး တိုင္းျပည္နဲ႕လူမ်ိဳးရဲ႕ ပံုရိပ္ “Image” ကို သံုးသပ္ႏိုင္တယ္။ ၿဗိတိသွ်လူမ်ိဳးေတြက အခ်ိန္ေလးစားတယ္၊ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြက စည္းကမ္းရိုေသ၊ အလုပ္ႀကိဳးစားတယ္၊ အစရွိတဲ့ ထူးျခားတဲ့ ဂုဏ္ရည္ေတြနဲ႕ ကမၻာမွာ ေက်ာ္ၾကားသလို ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္ကို ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ နာၾကား၊ မွတ္ယူရင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လူမႈ၊ စီးပြား ဘဝမွာ လက္ေတြ႕ လိုက္နာက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ဗမာေတြဟာ ေမတၱာတရားႀကီး၊ ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာ၊ ခင္မင္ႏွစ္လိုဖြယ္အျပည့္ နဲ႕ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေအးေဆး ေနလိုတဲ့ လူမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႕ ကမၻာအလယ္မွာ ထင္ရွား အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရတယ္။
“Always wear a smile and show great hospitality and kindness towards the foreigners, tourists, and strangers even though life under the military dictatorship is far from easy.”
Nyein Chan Aye
စာေရးသူဟာ မိမိ လူမ်ိဳး၊ မိမိ တိုင္းသူျပည္သားေတြ ျပဳျပင္ႏိုင္ေအာင္ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကေလးေတြ၊ အားနည္းခ်က္ကေလးေတြ၊ ဆင္ျခင္စရာကေလးေတြကို စာေရးသူရဲ႕ ဗမာလိုေရး ေဆာင္းပါးေတြမွာ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ရင္ အစြမ္းရွိ၊ သိျမင္နားလည္သေလာက္ ထည့္သြင္း ေထာက္ျပေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႕ စကားေျပာဆိုရင္ေတာ့ အျမဲလိုလို ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ရဲ႕ ဂုဏ္ရည္ေတြကို ေျပာျပေလ့ရွိတယ္။ ေျပာေလ့ရွိတာ တခုက “…ပေဒသရာဇ္ေခတ္ နဲ႕ အာဏာရွင္ေခတ္ တေလွ်ာက္ တိုင္းျပည္ဟာ ကမၻာ နဲ႕ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ ‘ထီးထီးႀကီး’ ေနေလ့ရွိတဲ့ စနစ္ကို က်င့္သံုးခဲ့ေပမယ့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူမ်ိဳးရဲ႕ စရိုက္ဟာ မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ အေပၚ ပ်ဴငွာမႈရွိတယ္၊ ဧည့္ဝတ္ေက်ပြန္ေလ့ရွိတယ္၊ ေမတၱာတရားကိုသာ ျပသေလ့ရွိတယ္…” ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။
“No one chops off their arms or beheads each other
because their ancestors belong to different tribes.”
Nyein Chan Aye
ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဟိုးယခင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ နဲ႕ မ်က္ေမွာက္ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္ေတြမွာ လူမ်ိဳးစုအခ်င္းခ်င္းၾကား စစ္ပြဲေတြ၊ အမုန္းေတြ ရွိခဲ့/ရွိေနေပမယ့္ ေယဘုယ် သေဘာ၊ စိတ္ရင္းအေနနဲ႕ေတာ့ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ အာဖရိကမွာ ေတြ႕ျမင္ၾကံဳရေလ့ရွိသလို “မ်ိဳးႏြယ္စု မတူလို႕ တေယာက္ေခါင္း တေယာက္ မျဖတ္ဘူး၊ တေယာက္လက္ တေယာက္ မခုတ္ဘူး..” ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ရင္ စာေရးသူရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားသား မိတ္ေဆြေတြကို အေလးအနက္ထား ေျပာျပေလ့ရွိတယ္။
ေသြးဆူလြယ္တဲ့ ရာသီဥတု နဲ႕ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေခတ္စနစ္ေတြကို ျဖတ္သန္းရေပမယ့္ ဗမာ့ဓေလ့၊ ဗမာ့စရိုက္၊ ဗမာ့စိတ္ရင္းဟာ ဘာသာတရား အဆံုးအမ ေက်းဇူးနဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတရားႀကီး၊ အမုန္းနည္း၊ အလိုေလာဘ နည္း၊ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္၊ သည္းခံ၊ ေအးေဆး ၿငိမ္းခ်မ္း၊ အင္မတန္ ယဥ္ေက်းၾကတယ္လို႕ နာမည္ေကာင္းရတယ္။
ဗမာေတြဟာ၊ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနည္း၊ မကံုလံု၊ မၾကြယ္ဝေပမယ့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ဘယ္တုန္းကမွ ေအာက္တန္းမေရာက္ခဲ့၊ မဆင္းရဲခဲ့ဘဲ ျပည့္ဝခ်မ္းသာရွိၾကတယ္ ရယ္လို႕ ကမၻာအလယ္မွာ ေမာ္ကြန္းထိုး၊ ကမၸည္းတပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္ နဲ႕ လူမ်ိဳးမွာ ရွိတဲ့ ထူးျခားတဲ့ ဝိေသသလကၡဏာ အမွတ္အသား ျဖစ္တယ္။
“A nation that continues year after year to spend more money on military defense than on programs of social uplift is approaching SPIRITUAL DOOM.”
Martin Luther King, Jr. (1929-1968),
African-American Civil Rights Movement Activist.
ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေကာင္းမြန္တဲ့ တိုင္းျပည္ နဲ႕ လူမ်ိဳးရဲ႕ ေကာင္းျမတ္တဲ့ ဂုဏ္ရည္ “Identity” နဲ႕ ပံုရိပ္ “Image” ဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ေရရွည္ႀကီးဆိုးခဲ့ျခင္း အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႕ တျဖည္းျဖည္း ယုတ္ေလ်ာ့လာခဲ့ရတယ္။ “အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္မယ္” ဆိုတဲ့ စကားစုဟာ လက္ေတြ႕ အသံုးက် လမ္းညႊန္စကားလို ျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စာရိတၱ မ႑ိဳင္ဟာ အႀကီးအက်ယ္ က်ဆင္းလာခဲ့ရတယ္။
အလားတူပဲ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အာဏာ သက္ဆိုးရွည္ေရး အတြက္ လူအမ်ားစု ေထာက္ခံမႈရေအာင္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးကို ခုတံုး လုပ္တဲ့ တဘက္ေစာင္းနင္း အျပဳအမူေတြ၊ စနစ္ေတြ၊ စာေပ၊ ဂီတ၊ ရုပ္ရွင္၊ ပညာေရးစနစ္ အစရွိတဲ့ ၾကားခံပစၥည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ လူထုၾကား မိႈင္းတုိက္၊ သြတ္သြင္းခဲ့တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ အစရွိတဲ့ တရားမဲ့၊ မူမမွန္တဲ့ သေဘာထား၊ အျမင္ေတြဟာလည္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ ရွင္သန္လာၿပီး ဗမာ့မူရင္း စိတ္ဓာတ္ ခ်စ္ခင္ျပဴငွာမႈ၊ ေမတၱာ နဲ႕ ခႏၱီတရားဟာ တျဖည္းျဖည္း ထိပါး၊ ဖ်က္စီးျခင္းခံခဲ့ရတယ္။
ဒီလိုနဲ႕ လူနည္းစု ဘာသာ/လူမ်ိဳးကြဲ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ဘိုးစဥ္၊ ေဘာင္ဆက္ ကတည္းက ႏိုင္ငံျခား မွ လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ လူနည္းစု ဘာသာ/လူမ်ိဳးျခား ႏိုင္ငံသားေတြ အေပၚ ႀကီးစြာေသာ လူမဆန္မႈ၊ ရမ္းကားမႈ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဂုဏ္တခုအလား စနစ္တက် က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္။ ကာယကံေျမာက္ မက်ဴးလြန္ၾကသူမ်ားမွာလည္း ဒီလိုအေနအထား၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ျဖစ္သင့္လို႕ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥတရပ္လို လ်စ္လ်ဴရႈ ထားႏိုင္ရက္မႈကို အနည္း၊ အမ်ားဆိုသလို မ်က္ေမွာက္ ဗမာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ျမင္လာရတယ္။
ဆိုခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ နဲ႕ သေဘာဟာ လက္ရွိ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အစြဲေတြ၊ အမုန္းေတြ၊ ပဋိပကၡေတြ ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းခံပဲ ျဖစ္တယ္။
စာေရးသူ ရဲ႕ မိသားစု မိတ္ေဆြ အိႏၵိယအႏြယ္ တကၠသိုလ္ကထိက ဆရာႀကီး တေယာက္ ဆိုရင္ “ကၽြန္ေတာ္တို႕က ဗမာေတြ ႏွစ္လိုဖြယ္ ေကာင္းလြန္းလို႕ သူတို႕နဲ႕ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံ၊ ခ်စ္ခင္၊ သူတို႕နဲ႕အတူ ‘ငါးပိ’ စားၿပီး ေဒြးေရာယွက္တင္၊ ဒိုးတူေပါင္ဖက္၊ ေအးအတူ ပူအမွ်၊ ဒြန္တြဲ ေနထိုင္လာခဲ့ေပမယ့္ စနစ္အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို ဒုတိယတန္းစား ႏိုင္ငံသားအေနနဲ႕ပဲ တဆင့္ႏွိမ့္ ခြဲျခား၊ ဖိႏွိပ္ ဆက္ဆံတာပါပဲ..” ဆိုၿပီး ေၾကေၾကကြဲကြဲ ရင္ဖြင့္ေျပာဆိုတာကို ကိုယ္တိုင္ နားနဲ႕ဆတ္ဆတ္ ၾကားဖူးခဲ့တယ္။
● စနစ္ကေန စိတ္ရင္းကိုပါ ကူးစက္ၿပီ
အခု အေျခအေနေရာက္လာေတာ့ ပိုဝမ္းနည္းဖို႕ နဲ႕ စိုးရိမ္ဖို႕ေကာင္တာက အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ ဆရာႀကီး ရင္ဖြင့္ခဲ့တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း နဲ႕ စနစ္ ရဲ႕ သေဘာထား မတူညီမႈ ကြာျခားခ်က္ဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ က်ဥ္းေျမာင္းလာခဲ့ၿပီလို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။ စနစ္က ေျပာင္းသြာတာမဟုတ္ဘဲ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ သေဘာထားကသာ စနစ္အေပၚ မူတည္ၿပီး အနည္းနဲ႕အမ်ားဆိုသလို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေျပာင္းလဲသြားတာ ျဖစ္တယ္။ စနစ္ရဲ႕ သေဘာထား က လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ အႀကီးအက်ယ္ လႊမ္းမိုးလာမႈကို လက္ရွိ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ “ေျပာမယံုႏိုင္၊ တကယ္ မ်က္ျမင္ ၾကံဳဖူးမွ သိ” အျဖစ္အပ်က္ဆိုးေတြက အထင္အရွား ျပသေနပါၿပီ။
ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး ကြဲ ျဖစ္တဲ့ အြန္လိုင္း မိတ္ေဆြ တေယာက္ကလည္း သိပ္မၾကာခင္က စာေရးၿပီး အခုလို ရင္ဖြင့္ဖူးတယ္။ “အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး ေက်ာင္းသား အေရးေတာ္ပံုေတြမွာ အနစ္နာခံ၊ ဘဝပ်က္ခံ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ သူ႕ဖခင္ဟာ သူ႕ကို ငယ္စဥ္ကတည္းက တိုင္းျပည္အေပၚ ခ်စ္ျမတ္ႏိုး၊ သစၥာရွိဖို႕ သြန္သင္ဆံုးမခဲ့တယ္။ သြန္သင္ခဲ့တဲ့ အတိုင္း သူဟာ တတ္တဲ့ ပညာနဲ႕ အစိုးရအမႈထမ္းရင္း သစၥာရွိရွိ တိုင္းျပည္ကို အလုပ္အေကၽြးျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ္ စနစ္အရ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး မရဘဲ ခြဲျခားခံေနရမႈေတြ အျပင္ အခု လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ရွင္သန္လာေနတဲ့ အမုန္းတရားေတြ၊ သေဘာထားေတြေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ ေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ နဲ႕ ေရွ႕ေရး အတြက္ စိုးရိမ္ေနရပါၿပီ..” ဆိုၿပီး စာလွမ္းေရးေတာ့ စာေရးသူ အေနနဲ႕ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ အတြက္ ေတာ္ေတာ္ တုန္လႈပ္သြားမိတယ္။
စာေရးသူမွာ ဘာသာ/လူမ်ိဳး ခြဲျခားမႈေတြ ျမင့္မားတဲ့ မေလး နဲ႕ အင္ဒိုက လူနည္းစု အုပ္စုဝင္ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြရွိတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ခံစားခ်က္ “ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို တိုင္းျပည္က ခ်စ္သေလာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကလည္း တိုင္းျပည္အေပၚ ျပန္ခ်စ္ပါတယ္..” ဆိုတဲ့ နာနာၾကည္းၾကည္း ဖြင့္ဟ စကားေတြကိုလည္း ၾကားဖူးခဲ့တယ္။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳး၊ အေနအထားမ်ိဳး၊ ခံစားခ်က္မ်ိဳးကို စာေရးသူခ်စ္တဲ့၊ ေမြးတဲ့ တိုင္းျပည္က လူနည္းစု ဘာသာ/လူမ်ိဳး ကြဲေတြၾကား မခံစားေစခ်င္၊ မခံယူေစခ်င္ဘူး။ အဲ့ဒီလို အေျခအနမ်ိဳးဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္လည္း မေကာင္းဘူး။ ဆိုေတာ့ လက္ရွိ ျမင္ေတြ႕၊ ၾကားသိ ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ စာေရးသူအတြက္ ေတာ္ေတာ္ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္။
● “ဓာတ္ျပားေဟာင္းတခ်ပ္” အျပန္အလွန္ ဖြင့္ရံုမွ်နဲ႕ မလံုေလာက္ေတာ့
ဆိုခဲ့တဲ့ အေျခအေနကို “ဘဂၤါလီေတြက ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံ တိုင္းျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္လို႕သာ ဆန္႕က်င္တာပါ..၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အမုန္းေတြ၊ အစြဲေတြ မရွိပါဘူး..” ဆိုတဲ့ မႏွစ္၊ တႏွစ္က စၿပီး အေၾကာင္းျပလာခဲ့တဲ့ စကားေတြနဲ႕ “ထမင္းေရပူ လွ်ာလႊဲ” ေျပာေနလို႕ မရေတာ့ပါဘူး။ လူမ်ိဳးေရး/ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ နဲ႕ အမုန္းေတြ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ စြဲကပ္ေနၿပီဆိုတာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လက္ခံႏိုင္ရပါမယ္။ ဒါမွသာ “အနာသိရင္ ေဆးရွိ” ဆိုသလို ေရာဂါကို အျမစ္ျပတ္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။
ဒါ့အျပင္ အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ စနစ္ရဲ႕ အေမြဆိုးကေန တဆင့္ အျမစ္တြယ္လာခဲ့တဲ့ ေရာဂါဆိုးကို ရႈျမင္သံုးသပ္ရမွာ “အာဏာရွင္ အေမြဆိုး” ပါ၊ “အာဏာရွင္ နဲ႕ စစ္အုပ္စု ေနာက္ၿမီးဆြဲေတြက ႏိုင္ငံေရးအရ ဖန္တီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္၊ ေထာင္ေျခာက္ေတြမွာ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး ကြဲေတြက ဓားစာခံ ျဖစ္ရတာပါ” ဆိုၿပီး သမားရိုးက် သံုးသပ္ဆင္ျခင္ရံုမွ်နဲ႕ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး။ တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ စီးပြားေရး အရ အက်ပ္အတည္းျဖစ္၊ ရုတ္ရုတ္ရက္ရက္ ျဖစ္၊ အေျခအေန တင္းမာလာရင္ လူနည္းစု ဘာသာ/လူမ်ိဳးကြဲေတြဘက္ ျမားဦးလွည့္ (ဓားဦးလွည့္) တဲ့ “ဓာတ္ျပားေဟာင္းတခ်ပ္” ကို စစ္အုပ္စု က မရိုးႏိုင္ ျပန္ဖြင့္ေလ့ရွိသလို တဖန္ “စစ္အုပ္စု ရဲ႕ လွည့္ကြက္ပါ” လို႕ အပ္ေၾကာင္းထပ္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေပး “ဓာတ္ျပားေဟာင္း” ျပန္ဖြင့္ သံုးသပ္ရံုနဲ႕ မရေတာ့၊ ျပႆနာကို အၿပီးတိုင္ မေျဖရွင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
အာဏာရွင္ ေဒါက္တိုင္ နဲ႕ စစ္အုပ္စု အသိုင္းအဝန္း၊ အစိုးရ အဝန္းအဝိုင္း ေတြရဲ႕ ပေရာဂ ပါတယ္ဆိုတာ မွန္တယ္။ (မွတ္ခ်က္ - စာေရးသူ ရဲ႕ မႏွစ္က ရခိုင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္ သံုးသပ္မႈကို ျပန္ဖတ္ၾကည့္ပါ။) ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်က္ တခ်က္တည္းကိုပဲ ေဇာင္းေပး သံုးသပ္လို႕ အေျဖမွန္ ရွာမတြ႕ႏိုင္၊ ေရရွည္မွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္မႈ ျပန္လည္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ စစ္အုပ္စု နဲ႕ “ျပဒါးတလမ္း၊ သံတလမ္း” လို႕ ယူဆႏိုင္တဲ့ အတိုက္အခံလို႕ဆိုၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု အစုအဖြဲ႕ နဲ႕ ပညာတတ္ အသိုင္းအဝန္းလို႕ ကိုယ့္ဘာသာ ခံယူထားၾကတဲ့ အတန္းပညာေအာင္၊ ဘြဲ႕ရ လူတန္းစား အမ်ိဳးအစားေတြမွာပါ လူမ်ိဳး/ဘာသာစြဲ မုန္းတီးမႈေတြ၊ ျပင္းထန္းတဲ့ သေဘာထားေတြ မ်ားျပားလာတယ္ဆိုတာ လက္ရွိ ပကတိ အေျခအေနေတြက အထင္အရွား ျပသေနတယ္။
● လူတဦးခ်င္း သေဘာထား မဟုတ္ေတာ့
ခု လတ္တေလာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ဟာ လူတဦးခ်င္း ကိစၥ ကေန စတင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အုပ္စု သေဘာ ေဆာင္သြားခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး အုပ္စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ သတ္ျဖစ္မႈ၊ မီးရိႈ႕မႈ၊ လုယက္မႈေတြ က်ဴးလြန္ ျဖစ္ပြားလာရာမွာ ပါဝင္သူအားလံုးကို ေနာက္ကြယ္ႀကိဳးကိုင္သူ၊ စစ္အုပ္စု လိုလားသူ၊ ပေရာဂဖန္တီးလိုသူေတြလို႕ ယူဆလို႕မရပါဘူး။ သူသူ၊ ကိုယ္ကိုယ္ နဲ႕ ေယဘုယ် သေဘာ ကိုင့္က်င့္တရား ႏႈိင္းယွဥ္ႏိုင္တဲ့ လူသာမန္ေတြဟာ အေတြးအေခၚ ေမွာက္မွားလာရင္၊ အထူးအျဖင့္ အုပ္စုလိုက္ ရမ္းကားႏိုင္မႈ အခြင့္အေရးလည္း ရလာရင္ အႀကီးမားဆံုးေသာ ရာဇဝတ္မႈႀကီးေတြ၊ လူသားမဆန္ဆံုးေသာ ျပစ္မႈႀကီးေတြကို က်ဴးလြန္ေလ့ရွိတယ္ဆိုတာ ကမၻာ့ သမိုင္းက အရုပ္ဆိုး၊ အက်ည္းတန္ လွတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြက သက္ေသ ရွိတယ္။ ပါဝင္ခဲ့သူေတြကိုလည္း တဦးခ်င္း အက်င့္၊ စာရိတၱ နဲ႕ သီလ ပ်က္ယြင္းမႈ၊ ပုဂၢလိက အေတြးအေခၚ ေမွာက္မွားမူေၾကာင့္လို႕ သံုးသပ္လို႕ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တဲ့ သေဘာထား၊ အေတြးအေခၚ နဲ႕ စရိုက္ရဲ႕ ရိုက္ခတ္မႈ အက်ိဳးဆက္ အုပ္စုသေဘာထား “collective attitude” လို႕ ယူဆရပါေတာ့မယ္။
● “အမုန္းတရား” သာ သင္ၾကားျခင္း ခံေနရတယ္
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လူမႈကြန္ရက္ေတြ၊ အြန္လိုင္း စာမ်က္ႏွာေတြ၊ စာေပ၊ ဂီတ၊ ရုပ္ရွင္၊ စာနယ္ဇင္း လူထု အပန္းေျဖ နဲ႕ ပညာေပး မီဒီယာေတြ နဲ႕ ေနာက္ဆံုး.. ဓမၼတရားကိုသာ ျဖန္႕ျဖဴးရမယ့္ ဘာသာတရားဆိုင္ရာ တရားပြဲေတြမွာပါ “အမုန္းတရား” ဟာ ေနရာက်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ယူလာေနတယ္။
“No one is born hating another person because of the color of his skin, or his background, or his religion. People must learn to hate, and if they can learn to hate, they can be taught to love, for love comes more naturally to the human heart than its opposite.”
Nelson Mandela (1918- ), South-African anti-apartheid activist, revolutionary & politician.
လူသားတဦးဟာ ေမြးခါစမွာ အျခားလူသားတဦးအေပၚ ဘာအေၾကာင္းရယ္ေၾကာင့္မွ မုန္းတီးမႈ မျဖစ္ေပၚႏိုင္၊ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ႀကီးျပင္းလာစဥ္တေလွ်ာက္မွာ ပတ္ဝန္က်င္ နဲ႕ စနစ္ အဖြဲ႕အစည္းက လူသားရဲ႕ အေတြးအေခၚ နဲ႕ သေဘာထား အျမင္ကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ပံုသြင္းလာပါေတာ့တယ္။ ဒီလုိနဲ႕ “အမုန္းတရား” ဟာ ျပဳစု၊ ပ်ိဳးေထာင္၊ ေမြးျမဴျခင္းခံရတယ္။ သင္ၾကားေပးျခင္း ခံရတယ္။ ဒီလို အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႕က “အမုန္းတရား” ကို လူေတြ သင္ယူႏိုင္ဖို႕ အခြင့္အေရး ရေနတာထက္ပိုၿပီး “ခ်စ္ျခင္းတရား” ကို သင္ယူခြင့္ရဖို႕ အေျခအေနမ်ိဳး ဖန္တီး၊ အရာရာမွာ “ခ်စ္ျခင္းတရား” ကို ထည့္သြင္း သင္ၾကားေပးဖို႕ လိုတယ္။
● ဘာသာအဆံုးအမနဲ႕ တည္ေဆာက္တဲ့ “တရား” တခုတည္းနဲ႕ မလံုေလာက္
ဗုဒၶရဲ႕တရားျမတ္ကို ေထာင္စုႏွစ္ခ်ီ နာၾကားခြင့္ ရခဲ့လို႕ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ စင္ၾကယ္တဲ့ က်င့္ဝတ္၊ သီလ နဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ သေဘာထား မွန္ကန္မႈဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးရဲ႕ ဆယ္စုေလးငါးခု စာ မိႈ္င္းတိုက္ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ အနည္းနဲ႕အမ်ားဆိုသလို ထိခိုက္ပ်က္စီးခဲ့ရတယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႕ မ်က္ျမင္ပဲ ျဖစ္တယ္။ လူသား ရဲ႕ က်င့္ဝတ္၊ အေတြးအေခၚ၊ သီလ နဲ႕ တရားေျဖာင့္မွတ္ မွန္ကန္မႈ ဓမၼ တရားကို ဘာသာတရား အဆံုးအမထက္ပိုၿပီး ဘယ္လိုအရာက ေကာင္းေအာင္ လမ္းညႊန္ဆံုးမ ပဲ့ျပင္ ႏိုင္မလဲ လို႕ ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္စရာ ရွိတယ္။ ဘာသာတရား ရဲ႕ အဆံုးအမ စစ္စစ္ လက္ကိုင္ျပဳၿပီး ဘယ္လို ေဘး၊ ပေရာဂ အေႏွာင့္အယွက္၊ ဝါဒျဖန္႕၊ မိႈင္းတိုက္မႈမ်ိဳးကိုမွ မမႈဘဲ မွန္ကန္တဲ့ အယူဝါဒ၊ အျမင္၊ သေဘာထား၊ ခံယူခ်က္ နဲ႕ က်င့္ဝတ္၊ သီလ ေဆာက္တည္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ ဘာသာတရားကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး “အမုန္းတရား” ျဖန္႕ျဖဴးေနတဲ့၊ ေႏြရာသီ ကေလးသူငယ္မ်ား ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းလို႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားတဲ့ သင္တန္းမ်ိဳးေတြမွာေတာင္ ဘာသာကြဲ၊ လူမ်ိဳးျခားကို အမုန္းပြားေအာင္ သင္ေပးေနတဲ့ လက္ရွိ အေျခအေန မ်ိဳးမွာ လူ႕က်င့္ဝတ္ နဲ႕ တရားကို ဘာသာ အဆံုးအမ နဲ႕ ကင္းလြတ္ရာ ဘာသာ/လူမ်ိဳးမခြဲ လူသားအားလံုးနဲ႕ သက္ဆိုင္ အက်ံဳးဝင္တဲ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အမွန္တရား သေဘာထား၊ လူသားပီသမႈ၊ လူသားက်င့္ဝတ္၊ လူသားတရား သက္သက္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈသေဘာ နဲ႕ အဆံုးအမ မပါ တည္ေဆာက္ႏိုင္မွ အက်ိဳးရွိ၊ အလုပ္ျဖစ္၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေကာင္းက်ိဳး ခ်မ္းသာ ရပါမယ္။
ဒါေၾကာင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း အသားအေရာင္၊ ဘာသာ ကိုးကြယ္မႈ၊ ဇာတိ ေနာက္ခံ၊ အမ်ိဳးအႏြယ္၊ အယုတ္၊ အလတ္၊ အျမတ္ မေရြး တေျပးညီ ျမင္ႏိုင္၊ ရႈႏိုင္၊ ဆက္ဆံႏိုင္၊ ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာ ထားႏိုင္စြမ္းတဲ့ လူသားဝါဒတရား ထြန္းကားဖို႕ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ မျဖစ္မေန ႀကိဳးစား ေဖာ္ေဆာင္ရပါမယ္။
● စာေပရဲ႕ အခန္းက႑
ႏွစ္ဆယ္ရာစု တရုတ္ေခတ္သစ္ စာေပမွာ အေရးပါတဲ့ စာေရးဆရာႀကီး လူရႊန္း (၁၈၈၁-၁၉၃၆) ဟာ ဂ်ပန္မွာ အေနာက္တိုင္းေဆးပညာ သင္ယူေနရာကေန ရပ္နားၿပီး စာေရးဆရာဘဝပဲ ေဇာက္ခ်လုပ္ကိုင္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းကေလးတခုက စိတ္ဝင္စားဖို႕ ေကာင္းတယ္။ ရုရွား-ဂ်ပန္စစ္ (Russo-Japanese War, 1904-1905) အတြင္းက မွတ္တမ္း ရုပ္ပံုတခုမွာ ရုရွားအတြက္ သူလွ်ိဳ လုပ္ေပးတယ္လို႕ စြပ္စြဲ ခံရတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးတဦးကို ဂ်ပန္က ေခါင္းျဖတ္သတ္ေနခ်ိန္ ခံစားမႈကင္းမဲ့တဲ့ မ်က္ႏွာေပး၊ အျပဳအမူ၊ အမူအရာေတြနဲ႕ ေဘးက ဝိုင္းရပ္၊ ၾကည့္ရႈ အားေပးေနတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္တူ တရုတ္လူမ်ိဳး ေတြကို လူရႊန္း ျမင္ေတြ႕ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္ တုန္လႈပ္သြားခဲ့တယ္။ ပံုပါ ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့ သူအားလံုးဟာ ကိုယ္ခႏၶၶာ ခၽြတ္ယြင္း၊ အားနည္းမႈ လံုးဝ မရွိဘဲ ရုပ္ပိုင္ဆိုင္ရာအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ပ်ိဳရြယ္၊ က်န္းမာ သန္စြမ္းေနတယ္ဆိုတာကို လူရႊန္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ ေဖာက္ျပန္ မွားယြင္း၊ အားနည္း ဆုတ္ယုတ္ေနတယ္ဆိုတာကို လူရႊန္း နားလည္ သေဘာေပါက္သြားခဲ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ လူရႊန္းဟာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုသာ ေဆးကုေပးႏိုင္စြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္အတတ္ပညာကို ဆက္လက္ သင္ယူဖို႕ စိတ္မပါေတာ့ဘဲ လူေတြရဲ႕ (မိမိ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕) အက်င့္၊ စာရိတၱ၊ က်င့္ဝတ္ နဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခၽြတ္ယြင္းပ်က္စီးေနမႈကို ကုသႏိုင္စြမ္းတဲ့ စာေပေရးသားျခင္း အလုပ္ကိုသာ ေဇာက္ခ်လုပ္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။
“England is sick, and … English literature must save it. The Churches (as I understand) having failed, and social remedies being slow, English literature has now a triple function: still, I suppose, to delight and instruct us, but also, and above all, to save our souls and heal the State.
George Stuart Gordon (1881–1942), British literary scholar.
ၿဗိတိသွ် စာေပပညာရွင္ “G. S. Gordon” က စိတၱပိုင္းဆိုင္ရာ ဖ်ားနာေနတဲ့ အဂၤလန္ျပည္ နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ ဘာသာတရား နဲ႕ လူမႈ ကုထံုးေတြက သိပ္အလုပ္မျဖစ္ဘဲ အဂၤလိပ္ အႏုသုခမ ရသ စာေပ ကသာ ကယ္တင္ဖို႕ လိုေၾကာင္းကို အခုလို ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ “အဂၤလိပ္စာေပဟာ တာဝန္ဝတၱရားႀကီး သံုးသြယ္ ကို ထမ္းေဆာင္ရပါမယ္..။ လူေတြကို ရသခံစား ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ေပးႏိုင္ရမယ္..။ ဆံုးမပဲ့ျပင္ လမ္းညႊန္ ႏိုင္ရမယ္။ အေရးႀကီးဆံုး အေနနဲ႕ကေတာ့ လူေတြရဲ႕ ဝိညာဥ္ ကို ကယ္တင္ၿပီး ဖ်ားနာေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ကုစားရပါမယ္” လို႕ စာေပ ရဲ႕ တိုင္းျပည္၊ လူမ်ိဳး နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ သေဘာကို ခ်ျပခဲ့ဖူးတယ္။
အလားတူပဲ လက္ရွိ ဘာသာ/လူမ်ိဳးစြဲ အေျခခံ အမုန္းတရားေတြ နဲ႕ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ဗမာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြက္လည္း လူေတြရဲ႕ အစြန္းေရာက္ ပေယာဂပူးကပ္၊ အေတြးအေခၚ ေမွာက္မွား ေနတဲ့ ဝိညာဥ္ကို ကယ္တင္ၿပီး စိတၱပိုင္းဆိုင္ရာ၊ အေတြးအေခၚပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လူသား က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖ်ားနာေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ေဆးကုသဖို႕ရာ အတြက္ ေတာ္တည့္၊ မွန္ကန္တဲ့ စာေကာင္း၊ ေပေကာင္း ေတြ အမ်ားအျပား ေပၚထြန္း၊ လူထုၾကား ေရာက္ဖို႕လိုတယ္။
ဘာသာတရား လႊမ္းမိုးမႈကင္းတဲ့ (သို႕) အစြဲလံုးလံုးမပါတဲ့ ဘာသာတရား ရဲ႕ တရားဓမၼ အစစ္ကိုသာ ေဖာ္ထုတ္၊ ညႊန္းဆို၊ သင္ၾကားၿပီး ဘာသာ/လူမ်ိဳးကြဲျခင္း အေပၚ အေျခခံၿပီး မုန္းတီးမႈ အဆိပ္အေတာက္ကို မျဖစ္ေပၚေစတဲ့ က်င့္ဝတ္ရွိ၊ အေတြးအေခၚျမင့္မား၊ အျမင္က်ယ္ျပန္႕၊ ႏွလံုးရည္ျပည့္ဝ တဲ့ တရားစစ္ေတြ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ျပန္႕ႏွံ႕ဖို႕အတြက္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ သိကၡာ ျပည့္ဝတဲ့ ေထႀကီးဝါႀကီး ရဟန္းသံဃာ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ဆံုးမၾသဝါဒ လမ္းညႊန္မႈေတြ ရွိဖို႕လိုသလို စာေပၾသဇာရွိတဲ့ စာေရးဆရာႀကီးေတြကလည္း စာေပေကာင္းေတြ မွတဆင့္ လူထုကို ဦးေဆာင္၊ လမ္းညႊန္ ျပသႏိုင္ဖို႕ လိုတယ္။ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ သုတ၊ ရသ စာေရးဆရာႀကီးေတြ အေနနဲ႕ အခုကစၿပီး တိုင္းျပည္မွာ လူသားအားလံုး တန္းတူ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ထားႏိုင္တဲ့ လူသားဝါဒ ထြန္းကားေစဖို႕၊ လူမ်ားစု နဲ႕ လူနည္းစု အုပ္စုဝင္ေတြ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း သာတူညီမွ် တန္းတူ ေနႏိုင္ေစဖို႕၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာစြဲ စိတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းေဖို႕၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာျခားေတြကို ဖိႏွိပ္မႈ၊ ခြဲျခားမႈ သေဘာထားေတြ မျဖစ္ေပၚေစဖို႕ နဲ႕ အမုန္းတရား၊ ရန္ၿငိဳးေတြ ေျပေပ်ာက္ေစဖို႕အတြက္ မိမိတို႕ရဲ႕ စာေပထဲမွာ အက်ိဳး/အေၾကာင္းျပ ထည့္သြင္း ေရးသားဖို႕ မရွိမျဖစ္ နဲ႕ အမ်ားအျပား လိုအပ္ေနပါၿပီ။
● ဗဟုဝါဒသာ လူ႕ေလာကအတြက္ သုခခ်မ္းသာ
လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံု၊ အယူဝါဒ ေပါင္းစံု၊ အေတြးအေခၚေပါင္းစံု စည္ပင္၊ ရွင္သန္၊ ဘာသာတရား ျပင္းထန္ အစြန္းေရာက္မႈ မရွိဘဲ ဘာသာတရားက တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးမွာ လႊမ္းမိုးမႈ ကင္းတဲ့ တိုင္းျပည္မ်ိဳးေတြသာ ကမၻာမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳး၊ တိုးတက္၊ တည္ၿငိမ္၊ ေအးခ်မ္း တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ဖန္တီးႏိုင္ၿပီး ေလာက နိဗၺာန္ တည္ေဆာင္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ မ်က္ေမွာက္ ကမၻာက သက္သက္ျပဳၿပီး ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ကမၻာ့သမိုင္းမွာ သင္ခန္းစာယူစရာေတြ၊ အတုယူစရာေတြ၊ ေလ့လာစရာေတြ မ်က္စိ ေရွ႕ေမွာက္ အသင့္ရွိေနပါလ်က္နဲ႕ ဗဟုဝါဒကို အားေပးတဲ့၊ လူမ်ားစု၊ လူနည္းစု ဘာသာ/လူမ်ိဳးမခြဲ၊ မကြဲ အေပးအယူမွ်၊ သင့္တင့္၊ တန္းတူ ေနထိုင္ႏိုင္စြမ္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီ တိုင္းျပည္ ဗမာျပည္ကို လိုခ်င္သလား၊ ဘာသာတရားကသာ အစစ အရာရာ ျဖစ္ေနတဲ့ သီအုိကေရစီ တုိင္းျပည္ ဗမာျပည္ကို လိုခ်င္သလား “Democarcy Vs Theocracy” ဆိုတာမ်ိဳး ယွဥ္ခ်၊ ေမးခြန္းထုတ္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေနစရာကို အေၾကာင္းမရွိပါ။
ဗဟုဝါဒအားေပး ဒီမိုကေရစီသာ တိုင္းျပည္အတြက္ အေျဖ ျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ ျဖစ္တယ္။ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း၊ ႏိုင္ငံႀကီးသား ပီသတဲ့ လူေတြနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ “ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း” ျဖစ္ဖို႕အတြက္လည္း ဒီ ဗဟုဝါဒ နဲ႕ ဒီမိုကေရစီဟာ အေရးႀကီးတယ္။ တိုင္းျပည္မွာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတၱပိုင္းဆိုင္ရာ ဘက္စံု ျပည့္စံု၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ေလာကနိဗၺာန္ တည္ေထာင္ႏိုင္မႈအတြက္လည္း ဒါဟာ ေသာ့ခ်က္ ျဖစ္တယ္။
ဒီမိုကေရစီ ဆိတ္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္၊ အလံုးစံု ပ်က္သုဥ္း ခဲ့ျခင္းနဲ႕အတူ ျမင္သာထင္သာတဲ့ ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းပိုင္းဆိုင္ရာ ေအာင္တန္းေနာက္တန္းက် “ဓားမေနာက္ပိတ္ေခြး” ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနအျပင္ မျမင္သာေပမယ့္ တိုင္းျပည္နဲ႕ လူမ်ိဳးအတြက္ ပိုအေရးႀကီးတဲ့ စိတၱခြန္အား အာဟာရ ေကာင္းျမတ္ျခင္း တရား၊ လူ႕တန္ဖိုး၊ လူ႕က်င့္ဝတ္၊ လူသားစံႏႈန္း သေဘာထားေတြ “အစစ အရာရာ တစစီ ၿပိဳလဲပ်က္စီး ယုတ္ေလ်ာ့ေနျခင္း” ကို တိုင္းျပည္မွာ ရပ္တန္႕ေစဖို႕ရာအတြက္ တိုင္းျပည္ နဲ႕ လူမ်ိဳးကို အမွန္တကယ္ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္သူ အားလံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အက်ိဳး/အေၾကာင္းညီ ဆင္ျခင္သံုးသပ္၊ အမွန္ျမင္ႏိုင္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ ဆုေတာင္းပါတယ္။
လူမ်ိဳး/ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ေလ်ာ့နည္း၊ ပေပ်ာက္ေစဖို႕နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဆက္စပ္တဲ့ ဆင္ျခင္စရာ၊ ေဖာ္ေဆာင္စရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာ က်န္ပါေသးတယ္။ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ရင္ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးတင္ျပပါဦးမယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ။ ။ စာေရးသူ ယခင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပဖူးခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အေပၚ ထိခိုက္ေစမႈ သေဘာ၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာေရး အမုန္းေတြ၊ ပဋိပကၡေတြ ေလ်ာ့နည္းေစဖို႕ နဲ႕ လူမ်ိဳး/ဘာသာ ကြဲ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ ထုံးတမ္း မတူညီတဲ့ အုပ္စုေတြ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္လို သင့္ျမတ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ေနထိုင္ႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ သေဘာ ဆက္စပ္တဲ့ ေအာက္ပါ ေဆာင္းပါးမ်ားကိုလည္း တပါတည္း ျပန္လည္ ဖတ္ရႈ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ၾကပါ။
၁။ “ဖက္ထိပ္မ်ား နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း” - http://moemaka.com/?p=23353
၂။ “အမုန္းႀကီးသူ သိုု႔” - moemaka.com/?p=23887
၃။ “ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ဆင္ျခင္စရာ” - http://moemaka.com/?p=24166
၄။ စစ္ပြဲ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ကမၻာ့ဘာသာ အယူဝါဒမ်ား - http://moemaka.com/?p=24501
၅။ “မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ” - http://www.scribd.com/doc/132412755/Ethnocentrism-by-Nyein-Chan-Aye-Khit-Maung-Vol-1-No-2-27-Jun-2012
၆။ “ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ” - http://www.scribd.com/doc/103307201/Rohingya-Crisis-by-Nyein-Chan-Aye-18-Aug-2012-Updated-with-comments-reply
၇။ “အာဏာရွင္စနစ္ ရဲ႕ ဝိေသသ လကၡဏာမ်ား” -http://www.scribd.com/doc/104681870/Characteristics-of-Dictatorship-by-Nyein-Chan-Aye-Khit-Maung-Vol-1-No-4-27-Aug-2012
၈။ “အိုဘားမားခရီးစဥ္မွ ဆင္ျခင္စရာမ်ား” - http://moemaka.com/?p=29392
Comments