ကုိဗဟိန္းမွသည္ ေက်ာ္ကိုကုိအထိ (၄)
‘၁၉၃၆ ဒုတိယ တကၠသုိလ္သပိတ္’
ေအာင္ေဝး
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈၊ ၂၀၀၉
ပထမ တကၠသုိလ္ သပိတ္ႀကီး ၿပီးလို႔ (၁ဝ)ႏွစ္ အၾကာ ၁၉၃ဝ ဒီဇင္ဘာမွာ လယ္သမားသူပုန္ ဂဠဳန္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ၁၉၃၁ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၃၁) ရက္ေန႔မွာ ‘တကသ’ လို႔ ေခၚတဲ့ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ စတင္ ဖြဲ႔စည္း ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။‘၁၉၃၆ ဒုတိယ တကၠသုိလ္သပိတ္’
ေအာင္ေဝး
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈၊ ၂၀၀၉
ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရဟာ ၁၉၃၅ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အိႏၵိယကေန ခြဲထုတ္လုိက္ၿပီး (၉၁)ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ သြတ္သြင္းလာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ ၁၉၃၅ မွာပဲ သခင္ဘေသာင္းနဲ႔ ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္တစုဟာ ‘ျမန္မာစာသည္ တုိ႔စာ၊ ျမန္စကားသည္ တို႔စကား၊ သခင္မ်ဳိးေဟ့ တုိ႔ဗမာ’ ဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံနဲ႔ တုိ႔ဗမာအစည္းအရံုးကုိ ထူေထာင္လုိက္ၾကပါတယ္။
‘အေရွ႕က ေနဝန္းထြက္သည့္ ပမာ၊ တုိ႔ေခတ္ကုိေတာ့ ေရာက္ရမည္မွာ မလႊဲပါ’ ဆိုတဲ့ ဝုိင္အမ္ဘီေအ ဆရာတင္ ေရးတဲ့ ‘တို႔ဗမာ’ သီခ်င္းဟာ ေက်ာင္းသားေတြ ျပည္သူေတြၾကားမွာ ပံ်႕ႏွံ႔ လႊမ္းမုိးသြားပါၿပီ။
အဲဒီ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ထဲမွာပဲ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ(တကသ)ရဲ႕ အာေဘာ္ျဖစ္တဲ့ သမဂၢ မဂၢဇင္းႀကီးကုိလည္း ‘အုိးေဝ’ မဂၢဇင္းလုိ႔ နာမည္ ေျပာင္းလုိက္ႀကပါတယ္။ ဒုတိယ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးဟာ အဲဒီ အုိးေဝ မဂၢဇင္းကေန စခဲ့တာပါပဲ။
၁၉၃၆ ဇန္နဝါရီ (၃၁) တကသ (၅)ႏွစ္ျပည့္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ အေဆာက္အဦးမွာ စကားစစ္ထုိးပြဲ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီပြဲမွာ တကသ ဥကၠ႒ျဖစ္တ့ဲ ကုိႏု(သခင္ႏု)က နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရကုိ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ထုိးႏွက္ တုိက္ခိုက္တဲ့ မိန္႔ခြန္း ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ တကၠသုိလ္ အာဏာပုိင္ေတြက ဥကၠ႒ ကုိႏုကုိ ထုေခ်လႊာ ေတာင္းပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ထြက္လာတဲ့ အုိးေဝ မဂၢဇင္း အဂၤလိပ္စာ က႑မွာ The Hell Hound At Large ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ေနၿပီ ဆုိတဲ့ ေဆာင္းပါး ပါလာတယ္။ ေရးတဲ့သူက ယမမင္းလုိ႔ အမည္ခံထားတဲ့ ဦးညိဳျမပါ။ ဒီ ေဆာင္းပါးဟာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဴပ္ မစၥတာ စေလာ့ ကုိ ေဝဖန္ တုိက္ခုိက္ထားတဲ့ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီေတာ့ တကၠသုိလ္ အာဏာပုိင္ေတြက ဒီေဆာင္းပါးေရးသူကုိ နာမည္ေဖာ္ထုတ္ေပးဖုိ႔ တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ ကုိေအာင္ဆန္း (ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း)ကုိ အေရးဆုိလာပါတယ္။ အယ္ဒီတာ ကုိေအာင္ဆန္းက အယ္ဒီတာတုိ႔ ေစာင့္ထိန္းအပ္သည့္ က်င့္ဝတ္အရ ေဖာ္ထုတ္မေပးႏုိင္ပါလုိ႔ အေၾကာင္းျပန္လုိက္ပါတယ္။
တကသ ဥကၠ႒ကုိႏုကလည္း ထုေခ်လႊာ မေပးပါဘူး။ တကၠသုိလ္ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔က အုိးေဝမဂၢဇင္း တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ ကုိေအာင္ဆန္းကုိ ေက်ာင္းထုတ္ပစ္လုိက္ပါေတာ့တယ္။ ဒါကုိ မေက်နပ္တဲ့ ဥကၠ႒ ကုိႏုက နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရကုိ ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ်တဲ့ အေနနဲ႔ BA (ဝိဇၨာဘြဲ႔) ကုိ ျပန္အပ္လုိက္ပါေတာ့တယ္။ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က ကုိႏုကုိ ေက်ာင္းထုတ္လုိက္တယ္ ဆိုတဲ့စာ ၂၁-၃-၃၆ ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လုိက္တယ္။
ဒါေတြဟာ တကသ ကုိ ေစာ္ကားတာပဲလို႔ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားထုႀကီးက မေက်မခ်မ္း ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ တ က သ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔က တဖြဲ႔လံုး ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၂၈)ရက္ စာေမးပဲြကုိ မေျဖဘဲ သပိတ္ေမွာက္မယ္လို႔ ပထမ စဥ္းစားၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားထု တရပ္လံုးကပါ မခံမရပ္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၂၅)ရက္ေန႔ သမဂၢအေဆာက္အဦးမွာ ေက်ာင္းသားထု အစည္းအေဝး ေခၚခဲ့ရပါတယ္။
သမဂၢခန္းမႀကီး လွ်ံထြက္သြားတဲ့ ဒီအစည္းအေဝးႀကီးကပဲ သပိတ္ေမွာက္ဖိုိ႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့အတြက္ ၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၂၆)ရက္ေန႔မွာ ဒုတိယ တကၠသိုလ္ သပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ အပါအဝင္ တျပည္လံုးက အထက္တန္း အလယ္တန္း ေက်ာင္းသားေတြကလည္း တ က သ ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈေနာက္မွာ သပိတ္ထဲ ပါလာၾကပါတယ္။
ေရႊတိဂံုဘုရားမွာ စခန္းခ်ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာ အစုိးရ ဝန္ထမ္း သားသမီးေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းသားေတြကို သပိတ္စခန္းကေန ျပန္မေခၚရင္ သူတုိ႔မိဘေတြကုိ အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္မယ္လို႔ နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရက ၿခိမ္းေျခာက္ အၾကပ္ကုိင္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘေတြက ဘယ္လိုပဲ ေခၚေခၚ အဲဒီ အစုိးရ ဝန္ထမ္း သားသမီး ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဟာ မ်က္ရည္စက္လက္နဲ႔ မိဘကုိ ေက်ာခုိင္းၿပီး တကသ ဘက္ကေန သပိတ္လွန္တဲ့အထိ တုိက္ပြဲဝင္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီ သပိတ္ႀကီးမွာပဲ တျပည္လံုးက ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ စည္းရံုး ဦးေဆာင္ႏုိင္ဖိို႔ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ(ဗကသ) – ABSU ကို ထူေထာင္ဖို႔ အင္းလ်ားေဆာင္က သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူ မအမာက အဆုိ တင္သြင္းတဲ့အတြက္ ၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေမလ(၈)ရက္ေန႔မွာ ကနဦး ‘ဗကသ’ (ABSU) ကို ညီလာခံ ေခၚယူ ဖဲြ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမဆံုး ၁၉၃၆ ဗကသ ဥကၠ႒က မစၥတာရာရွစ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးပါ။ ၁၉၃၈မွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဥကၠ႒ျဖစ္လာပါတယ္။
ဆရာဒဂုန္တာရာဟာ အဲဒီ ၃၆ ဗကသ ညီလာခံကုိ က်ိဳက္လတ္ၿမိဳ႔ကေန အထက္တန္း ေက်ာင္းသား ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္နဲ႔ တက္ေရာက္ခဲ့သူပါ။ အဆုိတင္သြင္းတဲ့ အင္းလ်ားေဆာင္က သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသူ မအမာ ဆိုတာကေတာ့ သတင္းစာဆရာ၊ စာေရးဆရာမႀကီး လူထုေဒၚအမာ ျဖစ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
အေမလူထုေဒၚအမာ ျပန္ေျပာျပဖူးတဲ့ ၁၉၃၆ သပိတ္အေၾကာင္းကုိ က်ေနာ္ ျပန္အမွတ္ရမိပါတယ္။ ‘၃၆သပိတ္ႀကီးတုန္းက ေရႊတိဂံု ကုန္းေတာ္ေပၚက ေမာ္လၿမိဳင္ဇရပ္မွာ စခန္းခ်ေနၾကတဲ့ အခ်ိန္။ တေန႔ေတာ့ ဆရာေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ဆရာမင္းသုဝဏ္တုိ႔ အေမတုိ႔ သပိတ္စခန္းကုိ ေရာက္လာၾကတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆရာတုိ႔က ေက်ာင္းမွာ က်ဴတာေပါက္စေလးေတြေပါ့။ အဲဒီေန႔က ၉-၃-၃၆ ေန႔။ အေမတုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြက ေအာ္တုိေရးခုိင္းေတာ့ ေရးေပးၾကပါတယ္။ ဆရာမင္းသုဝဏ္က အေမ့စာအုပ္ထဲမွာ ‘အမာသည္ အေပ်ာ့မဟုတ္၊ အျဖဴသည္ အမည္းမဟုတ္၊ အေျဖာင့္သည္ အေကာက္မဟုတ္ – အမာကို မေပ်ာ့ေစႏွင့္၊ အျဖဴကုိ မမည္းေစႏွင့္၊ အေျဖာင့္ကုိ မေကာက္ေစႏွင့္’ လုိ႔ ေရးေပးသြားခဲ့တယ္။
ဒီတကၠသိုလ္ ဒုတိယသပိတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆရာဦးသိန္းေဖျမင့္ရဲ႕ ‘သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသား’ ဝတၳဳႀကီးကုိလည္း က်ေနာ္သတိရတယ္။
ဒီ ၁၉၃၆ ဒုတိယ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား သပိတ္ဟာ ေနာင္ ၁၉၃၈မွာ ေပၚေပါက္လာမယ္ ၁၃ဝဝျပည့္ အေရးေတာ္ပံုႀကီးရဲ႕ ပဏာမ တုိက္ပြဲပဲ မဟုတ္ပါလား။ ။
[ မူရင္း - လြတ္လပ္တ့ဲအာရွအသံ၊ ျမန္မာဌာန၊ www.rfa.org/burmese ]
Comments