ကုိဗဟိန္းမွသည္ ေက်ာ္ကိုကုိအထိ (၂)
‘အိုးေဝေက်းဇူး’
ေအာင္ေဝး
ဇန္န၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၀၉
‘အိုးေဝေက်းဇူး’
ေအာင္ေဝး
ဇန္န၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၀၉
အုိးေဝခြပ္ေဒါင္း - ခြပ္ေဒါင္းအိုးေဝလို႔ တင္စားၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရးတိုက္ပြဲ၊ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ေက်းဇူးကို ဆရာႀကီး မင္းသုဝဏ္က အခုလုိ ကဗ်ာတပုဒ္နဲ႔ ဂုဏ္ျပဳ ေဖာ္က်ဴးခဲ့ဖူးပါတယ္။
‘ေဒါင္းပ်ိဳထိုးဆြပ္၊ ဘယ္ညာခြပ္၍၊ လြပ္လပ္ရေလ၊ တို႔တေတြသည္၊ အိုးေဝေက်းဇူးပါတကား’ တဲ့။
က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲသမိုင္းဟာ ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲသမုိင္းနဲ႔ ခြဲျခားလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီလိုပါပဲ လြတ္လပ္ၿပီးေခတ္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး တုိက္ပြဲသမုိင္းဟာလည္း ေက်ာင္းသားတိုက္ပြဲ သမုိင္းနဲ႔ ခြဲျခားလို႔ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
အေစာဆံုး ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲလုိ႔ သတ္မွတ္ၾကတဲ့ ၁၉၂ဝ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ပထမ ေက်ာင္းသားသပိတ္ကေန စၿပီး ေရတြက္ၾကည့္လုိက္ရင္ အခု ၂ဝဝ၇-၂ဝဝ၈ ေက်ာ္ကိုကုိတုိ႔ေခတ္ ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲေတြ အထိ မဆံုးႏုိင္တဲ့ တုိက္ပြဲစဥ္ႀကီးကုိ တေလးတစား ေတြ႔ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈသမုိင္းဟာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္
(၁) လြတ္လပ္ေရးမတုိင္မီ ကိုလိုနီေခတ္၊
(၂) လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၉၅၈ ပထမ အႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းတဲ့ေခတ္
(၃) တုိင္းရင္းသားစည္းလံုး ညီညြတ္မႈ ၿပိဳကြဲၿပီး ၁၉၆၂ ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာ သိမ္းတဲ့ေခတ္
(၄) ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ၿဖိဳခြင္းခံရၿပီး ၁၉၈၈ တတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းတဲ့ေခတ္ နဲ႔
(၅) ဒီကေန႔ ၂ဝဝ၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲတဲ့ေခတ္ ရယ္လို႔ ေခတ္ျပန္ ပိုင္းျခားႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
လြတ္လပ္ေရး မတိုင္မီ ကိုလုိနီေခတ္ ေက်ာင္းသား တုိက္ပြဲေတြထဲမွာ ‘အမ်ဳိးသားေန႔အစ ၁၉၂ဝ ေက်ာင္းသားသပိတ္က’ လို႔ ဆုိၾကတဲ့၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားႀကီးေတြရဲ႕ ၁၉၂ဝ ျပည့္ေန႔ ဒီဇင္ဘာ ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲဟာ ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုး နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးကုိ ႏုိင္ငံေရးအသိ ရွိရွိနဲ႔ ပထမဆံုး စတင္ လႈံ႔ေဆာ္လုိက္တဲ့ ဝံသာႏု အေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။
ကုိဘဦး၊ ကိုေအာင္ဒင္၊ ကုိျမ စတဲ့ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားႀကီး (၂၁) ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ၁၉၂ဝ သပိတ္ေကာ္မတီဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ေတာ္လွန္တဲ့ ေက်ာင္းသား အဖြဲ႔အစည္းလုိ႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ၁၉၂ဝ ေက်ာင္းသားသပိတ္ မတုိင္ခင္ (၁၇) ႏွစ္ ေစာၿပီး ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္ၿမိိဳ႕က ေက်ာင္းသားတိုက္ပြဲတခုလည္း သမုိင္းမွာ ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။
အျဖစ္အပ်က္က ၁၉ဝ၃ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၇)ရက္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဟုိက္စကူးေက်ာင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ပံုက - တေန႔သားမွာေတာ့ အ႒မတန္း၊ ရွစ္တန္း အတန္းပုိင္ အဂၤလိပ္ လူမ်ိဳး ေက်ာင္းဆရာဟာ ခရုိင္ပညာဝန္ မစၥတာ ေကာက္စ္ရဲ႕ အမိန္႔လုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ့ စာသင္ခန္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြကုိ မတ္တတ္ရပ္ခုိင္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အမိန္႔စာကုိ ဖတ္ျပပါတယ္။
‘ယေန႔မွစ၍ သင္တုိ႔ ျမန္မာေက်ာင္းသားမ်ားအားလံုး စာမသင္ခင္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး ဆရာေတြကုိ ဦးစြာ ရွိခုိးကန္ေတာ့ ၿပီးမွ စာသင္ၾကားျခင္းအမႈကုိ ျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း’ ဆိုတဲ့ အမိန္႔ပါပဲ။
အဲဒီဆရာက ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြကို ထုိင္ၿပီး ကန္ေတာ့ဖို႔ အမိန္႔ေပးပါတယ္။ မတ္တတ္ရပ္ေနတ့ဲ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္သူမွ မလႈပ္ပါဘူး။ အတန္းပုိင္ဆရာဟာ စိတ္ဆိုးလာၿပီး ထပ္ အမိန္႔ေပးပါတယ္။ ဘယ္ေက်ာင္းသားမွ အမိန္႔ကို မနာခံၾကပါဘူး။ အတန္းပိုင္ဆရာဟာ ေဒါသတႀကီးနဲ႔ ႀကိမ္းေမာင္းလာပါေတာ့တယ္။ ေက်ာင္းသား တဦးတေလမွ တုပ္တုပ္မလႈပ္ မတ္တတ္ရပ္လ်က္ပါပဲ။ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ေက်ာင္းဆရာဟာ ႀကီးစြာ အရွက္ရၿပီး ေအာ္ဟစ္ ေပါက္ကြဲသြားပါၿပီ။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ အတန္းေရွ႕ဆံုးက ‘ေမာင္တင္’ ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားေလးက အတန္းပိုင္ဆရာေရွ႕ကေန အတန္း အျပင္ဘက္ကုိ စတင္ ထြက္သြားပါေတာ့တယ္။ ေမာင္တင္ရဲ႕ ေနာက္ကေန ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ တေယာက္ၿပီး တေယာက္ အတန္းျပင္ကုိ ထြက္သြားလုိက္ၾကတာ အတန္းထဲမွာ အဲဒီ ဆရာတေယာက္ပဲ အရုပ္ႀကိိဳးျပတ္ က်န္ရစ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ဒီျဖစ္ရပ္က ရန္ကုန္ တၿမိဳ႕လံုး သတင္းပ်ံ႕ႏွံ႔သြားၿပီး အဂၤလိပ္ ကိုလုိနီ အစိုးရအဖို႔ အရွက္ရစရာ ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ သက္ဆုိင္ရာ အဂၤလိပ္ပညာေရး အာဏာပိုင္ေတြက ေမာင္တင္တုိ႔ အားလံုးကုိ ေက်ာင္းထုတ္ပစ္လုိက္ပါတယ္။
အဲဒီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တုိင္းရင္းသား ေက်ာင္းသား မိဘေတြက မေက်မနပ္ျဖစ္ျပီး အဂၤလိပ္အာဏာပုိင္ေတြကို တခဲနက္ စုၿပီး အေရးဆိုၾကပါတယ္။ အဂၤလိပ္ပညာေရး အာဏာပုိင္ေတြရယ္၊ ေက်ာင္းသားမိဘေတြရယ္၊ ကာယကံရွင္ ေမာင္တင္တုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြရယ္ အႀကိတ္အနယ္ ေတြ႔ဆံုေျဖရွင္းရတဲ့ ပြဲမွာ အတန္းထဲက ပထမဆံုး ထြက္သြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေမာင္တင္က သူ႔အတန္းပုိင္ဆရာကို အခုလုိ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ထေျပာပါတယ္။
“ဆရာ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသား တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ေရွးအတီေတကတည္းက ႀကီးျမတ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ေနထုိင္လာၾကတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈမွာ အာစရိယ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကုိ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ၊ မိဘနဲ႔ တဂုိဏ္းတည္းထားၿပီး အနေႏၱာ အနႏၱ ငါးပါးအေနနဲ႔ ရိုေသ ျမတ္ႏိုး၊ လက္စုံမိုးလို႔ ရွိခိုး ပူေဇာ္ၾကတာပါ။
ဒါေပမဲ့ ဆရာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ရုိေသျမတ္ႏုိးျခင္း၊ ရွိခုိး ပူေဇာ္ျခင္းေတြဟာ အမိန္႔ စာရြက္ေပၚက လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဟာဒီ ရင္ဘတ္ထဲက ၊ အသည္းႏွလံုးထဲက လာတာပါ” တဲ့။
အဲဒီပြဲမွာ အဂၤလိပ္အစုိးရ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က လက္ေလွ်ာ့ အရႈံးေပးလုိက္ရပါတယ္။ ေမာင္တင္တို႔ ေက်ာင္းသားေတြ အားလံုး ေက်ာင္းျပန္တက္ခြင့္ ရသြားၾကပါတယ္။
ဒါဟာ သမုိင္းမွာ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္၊ မွတ္မွတ္ ထင္ထင္၊ ထင္ထင္ရွားရွား မရွိခဲ့ေသာ္ျငားလည္း ဒီအျဖစ္အပ်က္ကေလးဟာ အဂၤလိပ္ ကြၽန္ပညာေရးစနစ္၊ အဂၤလိပ္ ကိုလုိနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ ပထမဆံုး ကနဦး၊ ေဗြေဆာ္ဦး စတင္ ဆန္႔က်င္ လႈံ႔ေဆာ္လုိက္တဲ့ ေက်ာင္းသားသမုိင္းတခု၊ ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲတခုလုိ႔ ဆုိလုိက္ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က YMBA အသင္းႀကီးေတာင္ မေပၚေပါက္ေသးပါဘူး။
အဲဒီတုိက္ပြဲမွာ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အ႒မတန္း ၈ တန္း ေက်ာင္းသားေလး ‘ေမာင္တင္’ ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ေက်ာင္သားေခါင္းေဆာင္ ‘ေက်ာင္းသားတုိက္ပြဲအစ ေမာင္တင္က’ လုိ႔ ဂုဏ္ျပဳရပါမယ္။
အဲဒီ ေမာင္တင္ ဘယ္သူလဲ။ အဲဒီ ေမာင္တင္ေလးဟာ ေနာင္တခ်ိန္ ကိုလုိနီလက္ေအာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြထဲက ပထမဆုံး ပါေမာကၡျဖစ္လာသူ၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ရဲ႕ ပထမဆံုး ျမန္မာလူမ်ဳိး ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ျဖစ္လာသူ ဆရာႀကီး ေဖေမာင္တင္ပါပဲခင္ဗ်ား။ ။
ဦးေဖေမာင္တင္[ မူရင္း - လြတ္လပ္တ့ဲအာရွအသံ၊ ျမန္မာဌာန၊ www.rfa.org/burmese ]
Comments