20 years on

အႏွစ္ ၂၀၊ မျပယ္ေသးတဲ့ ဒဏ္ရာနဲ႔ သင္ခန္းစာ တခ်ဳိ႕
ေအာင္သာငယ္
ဒီဇင္ဘာ ၂၁၊ ၂ဝဝ၈

အိမ္ကထြက္လာသည္မွာၾကာၿပီ။ ၾကာၿပီဆို အေတာ့္ကို ၾကာေနၿပီ။ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ၾကာေနၿပီလဲဆိုေတာ့ ထြက္လာခဲ့တဲ့ ရက္ကေန ျပန္တြက္ရေပမေပါ့။ အိမ္က ထြက္လာတဲ့ေန႔က ၁၉၈၈၊ စက္တင္ဘာ ၂၁။ ခုဆို ဒီဇင္ဘာ ၁၈၊ ၂ဝဝ၈ ဆိုေတာ့ အႏွစ္ ၂ဝ ေတာင္ မကေတာ့ဘူး။ လေတာင္ စြန္းေနၿပီ။

အႏွစ္ ၂ဝ ဆိုတာ နည္းေနာတဲ့ အခ်ိန္ ကာလေတြ မဟုတ္။ လူသားတေယာက္ ေမြးဖြားလာရာကေန လူ႕ဘဝမွာ အေတြ႔အၾကံဳေတြ အတတ္ပညာေတြနဲ႔ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ၿပီးျပည့္စံုသည္အထိ လံုေလာက္တဲ့ အခ်ိန္ကာလ။ ဒီကာလအတြင္းမွာ ကိုယ္လိုက္စားရာ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ရူးသြပ္ရာ အတတ္ပညာ တခုခုမွာ တဖက္ကမ္းခပ္ေလာက္ေအာင္ကို လံုေလာက္တဲ့ အခ်ိန္ကာလေပပဲ ။

၁၉၈၈၊ စက္တင္ဘာ ၂၁ မွာ ေမြးတဲ့ ကေလးတေယာက္ဟာ က်ားက်ား၊ မမ ခုဆို အသက္ ၂ဝ ျပည့္ျပီးျပီ။ တႏွစ္တတန္း မွန္မွန္ ေအာင္ခဲ့ရင္ ဘြဲ႔ရတေယာက္ျဖစ္ေနၿပီ။ ေလ့လာ လိုက္စားခဲ့တဲ့ အတတ္ပညာတခုကိုလိုက္လို႔ ခုဆိုရင္ ပညာရွင္တေယာက္ ျဖစ္ေနေလာက္ၿပီ။ ဘဝ တခုကို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် စတင္ တည္ေဆာက္ေနသူတေယာက္ ျဖစ္ေနေလာက္ၿပီ။ လက္တြဲေဖာ္ တေယာက္နဲ႔ေတာင္ ဘဝတခုကို အတူတကြ တည္ေဆာက္ေနၾကမယ့္ အခ်ိန္ကာလေတာင္ ျဖစ္ေနၿပီ။

ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိေတာ့ ၁၉၈၈ မတ္လ၊ ဖုန္းေမာ္ အေရးအခင္းကေန စတင္လိုက္တဲ့ ၁၃၅ဝျပည့္ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုႀကီးဟာ ခုဆို အႏွစ္ ၂ဝ ရွိခဲ့ၿပီ။ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး လႈပ္ရွားမႈႀကီးတခုလံုးရဲ႕ သက္တမ္းဟာ ခုဆို အႏွစ္္ ၂ဝ ရွိေနခဲ့ၿပီးၿပီ။

ဒါဆို ၁၉၈၈ မတ္လကတည္းက ေမြးဖြားဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ကေလးေလးဟာ ခုခ်ိန္ဆို လူလားေျမာက္ေနၿပီေပါ့။ သူ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘဝတခုကို တည္ေဆာက္ ေနၿပီေပါ့။

တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္မွာေတာ့ သည္လို မဟုတ္ေသး။ ကေလးေလးက အႏွစ္ ၂၀ သက္တမ္း ရွိခဲ့ၿပီး အေတြ႔အၾကံဳေတြ စံုေနခဲ့သည့္တိုင္ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ မရပ္ႏိုင္ေသး။ ကိုယ္ပိုင္ ဘဝတခုကို မထူေထာင္ႏိုင္ေသး။ ေျပာရရင္ လူလား မေျမာက္ႏိုင္ေသး။

ဘယ္သူမွ မျငင္းဆိုႏိုင္တဲ့ အခ်က္အလက္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ကေလးေလးဟာ အႏွစ္ ၂၀ ၾကာသည့္တိုင္ ကိုယ္တိုင္ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ေသးတာပါပဲ။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီ အႏွစ္ ၂၀ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔အားလံုး မွတ္မွတ္ရရ နာက်င္ေနခဲ့ၾကပါျပီ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဗမာျပည္မွာ ရွိရွိသမွ် မိသားစုေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ဘဝေတြဟာ ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ မိဘေတြက သားသမီးေတြနဲ႔ ကြဲ။ သားသမီးေတြက မိဘေတြနဲ႔ ကြဲ။ တခ်ဳိ႕မိသားစုေတြမွာ မိဘေတြက သားသမီးေတြကို ဆံုးရွဳံး။ တခ်ိဳ႕ မိသားစုေတြမွာေတာ့ သားသမီးေတြက မိဘေတြကို ဆံုးရွံဳး။

ထားပါေတာ့။ က်ိန္းေသတာ တခုကေတာ့ ၁၉၈၈ ဟာ ဗမာျပည္မွာ ရွိရွိသမွ် မိသားစု အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ဘဝကို ေျပာင္းျပန္ လွန္ပစ္ခဲ့တာပါပဲ။

မိသားစုဝင္တခ်ိဳ႕ဟာ ငရဲသားေတြရဲ႕ အက်ဥ္းစခန္းေတြမွာ ကိုယ့္ကုိယ္ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိသြားတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သုသာန္မွာ စကား တလံုးတေလမွကို မဆိုႏိုင္ေအာင္ နႈတ္ပိတ္ တိတ္ဆိတ္လို႔။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေတာၾကိဳ အံုၾကားထဲမွာ လက္နက္ တစံုတရာကို အံၾကိတ္ ကိုင္စြဲရင္း။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အိမ္နဲ႔ေဝးရာမွာ ေျခာက္ျခားမ်က္လံုးေတြနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္တခုလံုးကို က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္ ၾကည့္လို႔။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကိုယ့္အိမ္ထဲမွာ ကိုယ္ေနရင္း ကိုယ့္ႏႈတ္ခမ္းေတြကို ကုိယ္ တင္းတင္း ေစ့လို႔။

ဒီလိုနဲ႔ အမွန္တရားအတြက္ ကိုယ္ ႏိုင္ရာ ႏိုင္ရာ တာဝန္ကို ထမ္းရြက္ခဲ့ၾကသူေတြ ေနရာတိုင္း ဝန္းက်င္တိုင္း ၿမိဳ႕တိုင္း နယ္တိုင္းမွာ ေတြ႔ခဲ့ၾက ေတြ႔ေနရ ေတြ႔ေနရဦးမွာပါပဲ။ သမိုင္းက ကိုယ့္ပခံုးေပၚကို တင္ေပးလိုက္တဲ့ တာဝန္ကို ထမ္းရြက္သယ္ပိုးရင္း အခ်ိန္ကာလေတြကို ေမ့ထားခဲ့ၾကရတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းေတြထဲ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရင္း။ တခ်ဳိ႕လည္း လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အတြင္းမွာ။ တခ်ဳိ႕လည္း ေျမေအာက္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္လို႕။ တခ်ဳိ႕တေလလည္း ျပည္ပမွာ။ အားလံုးဟာ ကေလးငယ္ေလး တေယာက္ လူလားေျမာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခဲ့ၾက။

ဒီလိုနဲ႕ အခ်ိန္ကာလက အႏွစ္ ၂၀ ဆိုတဲ့အေရအတြက္တခုကို ေရာက္လာတဲ့အခါ ဒီကေလးငယ္ေလးဟာ လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔မေျပာနဲ႕ ထိုင္ေတာင္ မထိုင္ႏိုင္ေသး၊ ပက္လက္ေလး ျဖစ္ေနတုန္း ဆိုေတာ့အားလံုးက ရင္နာေနရတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အမွန္တရားကို ခ်စ္တတ္တဲ့သူေတြအားလံုးဟာ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါျပီ။

ခုေတာ့ ဒီဒဏ္ရာဟာ အႏွစ္ ၂၀ ၾကာခဲ့ျပီ။ အိုင္းအမာ တခုလို ဗမာျပည္ရဲ႕ ရင္ဘတ္ေပၚမွာ ဖုထစ္ေနတဲ့ ဒီဒဏ္ရာဟာ အားလံုး နာက်င္ေနရတဲ့ အနာတခုပါပဲ။ သည္အနာဟာ မျပယ္ေသးတဲ့ ဒဏ္ရာပါပဲ။

ဒဏ္ရာေတြ ရေတာ့ ေၾကာင္ေတြလို က်ားေတြလို ကိုယ့္ဒဏ္ရာေတြကို ကိုယ့္လွ်ာနဲ႔ကိုယ္ လ်က္ရတယ္။ အႏွစ္ ၂၀ ၾကာလာေတာ့ ဒဏ္ရာေတြက ျပင္းလာတယ္။ က်ားနာေတြလိုပဲ ဒီဒဏ္ရာေတြကို ထိမိရင္ ဘယ္သူမွ မခံႏိုင္ဘူး။ အလိုအေလ်ာက္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုန္႔ျပန္တတ္လာၾကတယ္။

တခခ်ဳိ႕က ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက တိုက္ပြဲဝင္ေနသူေတြကို လက္ညွိဳးထိုးတယ္။ တခ်ိဳ႕က လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေမးေငါ့တယ္။ တခ်ိဳ႕က ျပည္ပေရာက္ေနသူေတြကို အျပစ္ဖို႕တယ္။ တခ်ိဳ႕က ျပည္သူလူထုၾကီးကို မ်က္ေစာင္းထိုးတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလံုးဟာ အႏွစ္ ၂၀ က ေပးလိုက္တဲ့ ဒဏ္ရာေတြ ကိုယ္စီနဲ႕ပါ။ ျပင္းထန္လာတဲ့ ဒဏ္ရာေတြမွာ သင္ခန္းစာတခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီအခါ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လွ်ာနဲ႔လ်က္လို႔ မရေတာ့ဘူး။

၁၉၈၈ ခုနွစ္ လူထုတိုက္ပြဲေတြ အျမင့္ဆံုး အမွတ္ကို ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ အျပင္းထန္ဆံုးေသာ လူထုတိုက္ပြဲကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲနဲ႕ မေပါင္းစပ္နိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ ဒါဟာ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ၁၉၈၈ လူထု အေရးေတာ္ပံုၾကီး ေအာင္ပြဲနဲ႕ ေဝးခဲ့တယ္။

လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းမွာ အဲဒီအေျခအေနနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ အက်ိဳးအေၾကာင္း အခ်က္အလက္ေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔ေျပာႏိုင္လဲ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာ ပါဝင္ခဲ့ဖူးတာေၾကာင့္ပါပဲ။ သို႕ေသာ္လည္း လူထုတိုက္ပြဲကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲနဲ႕ မေပါင္းစပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ႀကီးကို အႏွစ္ ၂၀ တိုင္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလို႔ေတာ့ မရပါဘူး။

ေနာက္တခုကေတာ့ ဘံုရန္သူကို အားလံုးက သိေနၾကသည့္တိုင္ လက္ေတြ႕မွာ အဖြဲ႕ အစည္းတိုင္းဟာ ကိုယ့္အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာကို ဝါဒေရးရာ အယူအဆေရးရာ ပုဂၢိဳလ္ေရးရာ ဘာသာေရးရာ အတြင္းပဋိပကၡေတြနဲ႕ နပမ္းလံုးေနခဲ့ၾကတယ္။ စည္းရံုးေရးအရ ၿပိဳကြဲေနခဲ့ၾကတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ၊ ဆိုရွယ္လစ္ေတြ၊ မဆလေဟာင္းေတြ၊ တပ္ထြက္ေတြ၊ ဦးႏုလူေတြ၊ ဖဆပလေတြ၊ ခရစ္ယာန္ေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာေတြ၊ အၾကမ္းမဲ့တိုက္ပြဲ၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ၊ ေသနတ္ တခ်က္မွ မေဖာက္ဖူးခဲ့တဲ့ေကာင္၊ ေထာင္မက်ခဲ့ဖူးတဲ့ေကာင္၊ ေတာင္ေက်ာ္ေတြ၊ သေဘၤာသားေတြ၊ စာအုပ္သမားေတြ စသည္ျဖင့္ စကားလံုးေတြ ေထာင္ခ်ီ ေနခဲ့တယ္။ တဖြဲ႕ခ်င္းစီမွာ ျပသနာေတြ အမ်ိဳးစံုေနခဲ့ၾကၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ မေျဖရွင္းႏိုင္ၾကတဲ့အခါ ဘံုရန္သူ ေပ်ာက္ေနခဲ့တာ အမွန္ပါပဲ။

ဒီလိုနဲ႕ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အႏွစ္ ၂၀ အၾကာမွာ တျဖည္းျဖည္း အားနည္းလာတာပါပဲ။ အုပ္စုေတြ ကြဲတယ္၊ အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ႏႈတ္ထြက္တယ္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားေတြကို ထြက္သြားတယ္ စသည္ျဖင့္ အဖြဲ႔ေတြဟာ အားနည္းလာတာပါပဲ။ တဖြဲ႔ခ်င္းစီမွာ အားနည္း လာတဲ့အခါ အဲအဖြဲ႔ေတြ စုစည္းထားတဲ့ တပ္ေပါင္းစုေတြမွာလည္း အားနည္းမႈေတြ ျဖစ္လာေတာ့တာပဲ မဟုတ္လား။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ အားနည္း လာတဲ့အခါ ရန္သူ႕ဖိအားကို တစံုတရာ ခံစားလာရတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒီအခါမွာ ၿငိမ္းအဖြဲ႕ေတြ ေပၚေပါက္လာေတာ့တာပါပဲ။ ဒီအခါ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြမွာ ပိုလို႕ေတာင္ အခက္အခဲ ႀကီးလာၾကရတာပါပဲ။

ေနာက္တခုကလည္း တေလွ်ာက္လံုးမွာ ျငင္းခုန္ေနခဲ့ၾကတဲ့ အၾကမ္းမဖက္ (Non-violent Action) နဲ႕ အၾကမ္းဖက္ (Armed Struggle) ကြဲလြဲေနမႈကလည္း ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးတခုလံုးကို ရိုက္ခတ္ပါတယ္။ LA က အမ်ိဳးသားေန႔ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာ ဆရာစြမ္းရည္ ေျပာသြားခဲ့တဲ့ စကားကို က်ေနာ္ အေတာ္ သေဘာက်ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ဖက္ အႏုဖက္ဖက္ အေရးႀကီးတာက တခုခုကို ဖက္ေနဖို႔ပါပဲ ဆိုတဲ့ ဆရာ့စကားက အလြန္တန္ဖိုးရွိတဲ့ စကားပါ။

က်ိန္းေသတာတခုကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲနဲ႔ လူထုတိုက္ပြဲကို မေပါင္းစပ္ႏိုင္သမွ်၊ စည္းရံုးေရး ၿပိဳကြဲေနမႈေတြကို မေျဖရွင္းႏိုင္သမွ်၊ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲနဲ႔ က်န္တဲ့ တိုက္ပြဲ ပံုသ႑ာန္ေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မေပါင္းစပ္ႏိုင္သမွ် က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္တဲ့ ကေလးေလးတေယာက္ သူ႔ေျခေထာက္ေပၚ သူရပ္ေနတာကို ျမင္ရဖို႔ ေဝးပါေသးတယ္လုိ႔ ယူဆမိပါေၾကာင္း။ ။

Comments